ضرب المثل های دری افغانستان

ضرب‌المثل‌ها در سراسر افغانستان، هم در مباحث عامه و هم در گفت‌گوها، بخش ارزش‌مند صحبت‌کردن به‌حساب می‌رود. افغان‌ها «در گفت‌گوهای روزمره خود نسبت به غربی‌ها به مراتب از ضرب المثل‌های بیشتر استفاده می‌کنند و تأثیرات بزرگ‌تری نیز دارد».[۱] بیشترین تعداد ضرب‌المثل‌ها در زبان‌های افغانی در پشتو و دری است که دو زبان رسمی افغانستان نیز می‌باشند.

پشتو زبان مادری بزرگ‌ترین قوم افغانستان یعنی پشتون‌ها است، این قوم در کشور پاکستان نیز دومین قوم بزرگ می‌باشد. زبان پشتو دارای بیشترین و قدیمی‌ترین مجموعه ضرب‌المثل‌ها است. زبان دری شاخه‌ای از زبان فارسی است که در ایران و تاجیکستان نیز به آن تکلم می‌شود. برای مطالعهٔ وسیع‌تر و زمینهٔ ضرب‌المثل‌های افغانی، این ضرب‌المثل‌ها باید با ضرب‌المثل‌های فارسی از ایران (که در این رابطه چندین جلد به زبان انگلیسی موجود است) و با ضرب‌المثل‌های تاجیکی از تاجیکستان (مانند، مقایسه با آن‌هایی که در Bell 2019 وجود دارد) مقایسه گردد.

ترجمه انگلیسی مجموعه‌های ضرب‌المثل‌های زبان‌های افغانی حد اقل برای چهار زبان افغانی در دسترس است: دری، پشتو، پشه‌ای و بلوچی. مجموعه ضرب‌المثل‌های پشتو، دری و پلوچی با رسم خط عربی را می‌توان از لینک‌های که در اخیر این مقاله گذاشته شده‌است دانلود نمود.

دری: دو مجموعه اصلی از ضرب‌المثل‌ها به زبان دری چاپ شده‌است، که تداخل‌های میان آن‌ها وجود دارد. کتاب اولی مجموعه ۱۰۰ ضرب المثل توسط جی. کریستی ویلسون است، که تحت عنوان یک صد ضرب‌المثل فارسی افغانستان به چاپ رسید، این فهرست (بدون امتیاز) در سایر منابع تولید شده‌است.[۲][۳] تازه‌ترین مجموعه ضرب‌المثل‌های دری عبارت از نسخه سوم مجموعه ادوارد زیلیم کپیتان نیروهای دریایی ایالات متحده است، این نسخه به ۱۵۱ ضرب‌المثل قبلی که در نسخه ۲۰۱۲ وجود داشت اضافه شده‌است و هم‌چنین ۵۰ ضرب المثل دیگر به‌صورت آنلاین شریک ساخته شده‌است.[۴][۵] نسخه ۲۰۱۲ این کتاب در سال ۲۰۱۳ جایزهٔ را از جامعه نویسنده‌گان نظامی آمریکا برنده شد.[۶] ۳۸ ضرب‌المثل از میان ۱۵۱ ضرب‌المثل که در نسخه ۲۰۱۲ بیان شده بود، برای یک نسخه دارای تصاویر رنگه به‌منظور آموزش زبان توسط مخاطبین مشهور تر انتخاب گردید (زیلیم 2012a).[۷] این نسخه با فارمت جدید به زبان‌های متعددی ترجمه و چاپ شده‌است.[۸] از جمله، انگلیسی، روسی (زیلیم 2013a)، آلمانی (زیلیم 2013b)، فرانسوی (2013c) و فنلاندی. گزارش‌های وجود دارد، که کتاب ضرب‌المثل‌ها که مجموعهٔ از ۱٬۱۵۲ ضرب‌المثل دری است و توسط مولانا خال محمد خسته گردآوری شده‌است، در ۱۹۸۳ میلادی به چاپ رسیده بود (کرینبروک ۲۰۱۰:۳۱۷). هم‌چنین یک مجموعه از ضرب‌المثل‌های دری با ترجمه آلمانی توسط نور نجرابی تحت نام Afghanische Redensarten und Volksweisheiten گردآوری شده‌است.[۹]

پشتو: تازه‌ترین منبع در دسترس از ضرب‌المثل‌های زبان پشتو، یکی از دو زبان اصلی در افغانستان، عبارت از مجموعه ۱۵۱ ضرب‌المثل است که توسط زیلیم گردآوری شده‌است.[۱۰][۱۱] یک مجموعه بزرگ‌تر از ضرب‌المثل‌های پشتو عبارت از مجموعه ۱٬۳۵۰ ضرب‌المثل توسط بارلوتی و ختک (۲۰۰۶) است، این مجموعه یک نسخه بازنگری شده و توسعه یافته از یک کار قدیمی‌تر است که توسط تایر و ادوردز (۱۹۸۲) انجام شده بود. انیولدسین ۱۰۰ ضرب‌المثل و ۱۰۰ شعرهای عام‌یانه تاپاس (۱۹۶۷) را منتشر کرد. یک نسخه قدیمی‌تر از آن توسط بینوا (۱۹۷۹) چاپ شده بود. یک منبع قدیمی‌تر که حاوی ۴۶۰ ضرب‌المثل پشتو می‌باشد عبارت از توربرن (۱۸۷۶) است، وی این ضرب‌المثل‌ها را در صفحات ۲۳۱–۴۷۳ کتاب خود گنجانده بود. یکی دیگر از مجموعه‌های که به چاپ رسیده‌است، کتاب «نقلونه»: برخی ضرب‌المثل‌ها و پندهای پشتو اثر بویل از ۱۹۲۶ می‌باشد. تازه‌ترین مجموعه چاپ شده ضرب‌المثل‌های پشتو حاوی ۱۵۱ ضرب‌المثل است که توسط گوینده‌گان پشتو از طریق انترنت و تویتر شریک ساخته شده‌است (زیلیم ۲۰۱۴). گزارش‌های وجود دارد که نوری یک مجموعه از ضرب‌المثل‌های پشتو را از پشتو تولنه در ۱۹۱۰ به چاپ رسانده‌است (کرین‌بروک ۲۰۱۰:۱۵۱). حدود ۵۰ صفحه ضرب‌المثل‌های پشتو که به ترتیب موضوع تنظیم شده‌است در رساله دوکتورای بارلوتی موجود است.[۱۲] سه جلد کتاب دیگر نیز در رابطه به ضرب‌المثل‌های پشتو در پاکستان به چاپ رسیده‌است، جلد نخست آن توسط ام.ام.ک. شنواری تحت عنوان د متلونو قصی (داستان‌های ضرب‌المثل‌ها) در ۱۹۹۹ به چاپ رسید.[۱۳] دو جلد دیگر نیز در پاکستان چاپ شده‌است که هر دوی آن اثر ام.ای. لشکر می‌باشد، ولسی متلونه (ضرب‌المثل‌های مشهور) در ۲۰۰۵‏[۱۴] و د متلونو قصی: تیر په هیر باقی روزگار (داستان‌های ضرب‌المثل‌ها: قدیمی فراموش شده، جدید پذیرفته شده) در ۲۰۰۹ میلادی.[۱۵] مجموعهٔ دیگر از ضرب-المثل‌ها وجود دارد که توسط بویل در ۱۹۲۶ تهیه شده‌است.[۱۶] نور ثناءالدین که یک پژوهش‌گر ضرب‌المثل‌های پشتو است تمامی مجموعه‌های موجود ضرب‌المثل‌های پشتو را باهم مقایسه نموده‌است.[۱۷]

پشه‌ای: پشه‌ای یک زبان کم‌تر آشنا است که گوینده‌گان آن در شرق کابل زندگی می‌کنند. یک کمیته محلی که با یون(Yun) کار می‌کرد، مجموعهٔ از ۱۷۱ ضرب‌المثل را در ۲۰۱۰ گردآوری نمودند، که هر کدام آن‌ها به زبان‌های انگلیسی، کوریایی و پشتو ترجمه شده‌است. لهر(Lehr) به تجزیه و تحلیل بُعد دستور زبان، استفاده از ضرب‌المثل پرداخته‌است.[۱۸]

بلوچی: بدلخان تعدادی از ضرب‌المثلهای بلوچی، زبانی که در دو سوی مرز افغانستان و پاکستان با آن صحبت می‌شود، را در مقاله خود به انلگیسی ترجمه نموده و بیشتر بر ضرب‌المثل‌های تمرکز نموده‌است که به داستان‌های مشخص مرتبط هستند (۲۰۰۰). وی هم‌چنین چندین مجموعه چاپ شده ضرب‌المثل‌های بلوچی را نیز ذکر می‌کند، اما تمامی آن‌ها به زبان بلوچی منتشر شده‌اند. شش ضرب‌المثل در صفحات آخر (۲۰۳ و ۲۰۴) کتاب مشهور ۱۹۰۷ دیمز تحت عنوان شهرهای مشهور بلوچ‌ها ذکر شده‌است.[۱۹]

علاوه بر این نشریات که به زبان انگلیسی در دسترس هستند، مقالاتی در مورد ضرب‌المثل‌های زبان‌های که در افغانستان صحبت می‌شوند وجود دارد که به سایر زبان‌ها چاپ شده‌اند. این نشریات شامل:

زمانی‌که تعاملات میان افراد وجود داشته باشد، ضرب‌المثل‌ها نیز در میان زبان‌های آن‌ها مشترک می‌باشد. برخی مثال‌های از ضرب‌المثل‌های مشترک در میان زبان‌های افغانستان قرار ذیل است:

ضرب‌المثل‌های افغانستان گفتارهای قطعی و تنها قدیمی نیستند. به عنوان مثال ضرب‌المثل معروف در زبان پشتو (بارلوتی و ختک ۲۰۰۶: ۲۶۴) و دری (ویلسون ۲۰۰۲: ۳۲) وجود دارد که، «زخم شمشیر می‌رود، اما زخم زبان نه». این ضرب-المثل در زبان پشه‌ای نیز وجود دارد، اما سلاح جدید در آن ذکر شده‌است، «زخم شدید تفنگ درمان خواهد شد، اما زخم شدید زبان درمان نخواهد شد» (یون ۲۰۱۰: ۱۵۹). مثالی دیگر از ضرب‌المثل‌های جدید، ضرب‌المثل امروزی پشه‌ای است که می‌گوید، «سلاح که مرمی نداشته باشد دو نفر را می‌ترساند»، در حالی‌که شکل قدیمی‌تر این ضرب‌المثل در زبان پشتو وجود دارد و در سال ۱۸۷۶ به چاپ رسیده‌است، «با یک کمان شکسته دو نفر در ترس هستند» (۱۸۷۶:۴۰۸).

هرچند جای تعجب نیست، اما ضرب‌المثل‌های مستند شده از چهار زبان افغانستان دارای اصطلاحات مشترک هستند، مانند، «شتر»، «کوه» و «فقر».
یافتن ضرب‌المثل‌های که منعکس کننده سنت‌های اسلامی افغانستان است، اصلاً جای تعجب ندارد، مانند:

عنصر مشترک در میان ضرب‌المثل‌های افغانستان این است که برخی از آن‌ها به داستان‌ها نسبت داده می‌شوند (هرچند این امر تنها منحصر به افغانستان نیست). ضرب‌المثل‌های که از داستان‌ها نشأت می‌گیرند در زبان پشتو (توربرن ۱۸۷۶:۳۱۴)، زبان دری (زیلیم 2012b:۱۵۳)‏[۲۰] و زبان پلوچی (بدلخان ۲۰۰۰) یافت می‌گردند.

در رابطه به زبان‌های افغانی، قبل از تحلیل و تجزیه ضرب‌المثل‌ها نخستین چالش گردآوری آن‌ها است. در رابطه زبان پشتو که بیشترین و قدیمی‌ترین مجموعه ضرب‌المثل‌ها را دارد، دو رساله وجود دارد که رابطه میان ضرب‌المثل‌ها و فرهنگ آن‌ها را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده‌است. (هرچند هر دو پروژه با گوینده‌گان زبان پشتو در مناطق مرزی مربوط به پاکستان انجام شده‌است، اما انتظار می‌رود تا یافته‌های این پروژه‌ها بالای پشتو زبان‌ها که در مرز مربوط به افغانستان زندگی می‌کنند نیز تطبیق گردد). نخستین ضرب‌المثل در مورد «پشتونوالی» به معنی «روش پشتون‌ها» بود، … اصول اخلاقی شامل قانون عرفی، اخلاقیات، منش و مفهوم میراث اجدادی که با «پشتون بودن» مرتبط است.[۲۱] رساله دومی استدلال می‌نماید که ضرب‌المثل‌های پشتو شامل یک نظریه پدرسالارانه و ایدئولوژی جنسیتی بوده و آن‌ها را ترویج می‌کند.[۲۲] هویت و نقشی جنسی که در ضرب‌المثل‌های پشتو نهفته‌است در یک ارایه (پریزنتیشن) که در حد یک مقاله می‌باشد، تشریح شده‌است.[۲۳] بر علاوه، مقالهٔ در رابطه به موقف زنان که در ضرب‌المثل‌های پشتو دیده می‌شود نیز وجود دارد.[۲۴] ضرب‌المثل‌های پشتو هم‌چنین برای نشان‌دادن رویه‌های مرتبط به ازدواج نیز مورد مطالعه قرار گرفته‌است.[۲۵]

کوهستانی رسالهٔ نوشته‌است که نشان می‌دهند چه‌گونه یادگیری ضرب‌المثل‌های دری به اروپایی‌ها در راستای دانستن فرهنگ افغانستان کمک می‌کند.[۲۶]

استفاده از ضرب‌المثل‌ها و سایر هنرهای زبان هنگام صحبت پیرامون جنگ و بی‌ثباتی در افغانستان، موضوع مطالعه توسط مارگریت میلز است.[۲۷]

Online access

Web access

PDF of the dissertation

Web access

ثبت نام شما با موفقیت انجام شد

این مطلب را به دوست خود ارسال کنید

اطلاعات شما نزد کتاب وب کاملا محفوظ می باشد

این محصول را به اشتراک بگذارید

این کتاب مجموعه‌ای است از بیش از هشت هزار ضرب‌المثل و تعبیر و جملات حکمت‌آمیز و کنایی به زبان فارسی که در میان افغانستانی مصطلح و رایج است و طبعا برای تمام فارسی‌زبانان مفید خواهد بود.ضرب‌المثل‌هایی که در این کتاب آمده هم از منابع شفاهی گردآوردی شده و هم با مهم‌ترین مآخذ مکتوب مقابله و مقایسه گردیده است و بعضی از آنها نیز امروز فقط در برخی لهجه‌های محلی باقی مانده است.

ضرب المثل های دری افغانستان

ما آب حیات می فروشیم.

کتاب وب : خدمات ویژه برای خرید کتاب از جمله خرید کتاب با تخفیف و ارسال رایگان کتاب به سراسر کشور

فروشگاه اینترنتی کتاب وب

202

عنایت الله شهرانی

انتشارات سخن

2

1401

نقد و نظریه

9789646053717

تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعق به سایت کتاب وب می باشد.هرگونه کپی برداری غیر اخلاقی بوده و پیگرد قانونی دارد

طراحی سایت و سئو توسط گروه تخصصی آرمانیک | مشاوره تبلیغات توسط مدیروب

عنوان اصلی: ضرب‌المثل‌های دری افغانستان

نوبت چاپ: دوم

سال چاپ: ۱۳۹۹

قیمت: ۵۵۰۰۰۰ریال

گردآوری عنایت‌الله شهرانی

ضرب المثل های دری افغانستان

این کتاب مجموعه‌ای است از بیش از هشت‌هزار ضرب‌المثل و تعبیر و جملات حکمت‌آمیز و کنایی به زبان فارسی که در میان افغانستانی‌ها مصطلح و رایج است و طبعا برای تمام فارسی‌زبانان مفید خواهد بود. ضرب‌المثل‌هایی که در این کتاب آمده هم از منابع شفاهی گردآوری شده و هم با مهم‌ترین ماخذ مکتوب مقابله و مقایسه گردیده است و بعضی از آنها امروز فقط در برخی لهجه‌های محلی باقی مانده است.

جایزه ادبی و تاریخی بنیاد دکتر محمود افشار به دانشمندان، پژوهندگان، نویسندگان و شاعرانی اعطا می شود که سهم مهمی در تولید آثار ارزشمند ادب فارسی یا پژوهش هایی در مورد تاریخ ایرانزمین داشته اند.

مکانی مناسب برای برگزاری نشست های فرهنگی، ادبی، تاریخی، هنری و سمینارهای آموزشی با امکان برپایی نمایشگاه در گالری.

با ما تماس بگیرید.

کلیه حقوق این سایت برای بنیاد دکتر محمود افشار محفوظ است.

کتاب ضرب المثل های دری افغانستان اثر عنایت الله شهرانی توسط انتشارات سخن در 206 صفحه به چاپ رسیده است.

کتاب حاضر مجموعه‌ای است از بیش از هشت هزار ضرب‌المثل و تعبیر و جملات حکمت‌آمیز و کنایی به زبان فارسی که در میان افغانستانی مصطلح و رایج است و طبعا برای تمام فارسی‌زبانان مفید خواهد بود.

ضرب‌المثل‌هایی که در این کتاب آمده هم از منابع شفاهی گردآوردی شده و هم با مهم‌ترین مآخذ مکتوب مقابله و مقایسه گردیده است و بعضی از آنها نیز امروز فقط در برخی لهجه‌های محلی باقی مانده است.

شما می توانید با خرید کتاب ضرب المثل های دری افغانستان از بانک کتاب یکتامهر در سریعترین زمان ممکن آن را درب منزل یا محل کار خود تحویل بگیرید.

تلفن:                                                                                      66403535-021

ضرب المثل های دری افغانستان

 

بانک کتاب یکتامهر با مدیریت سید امیرمحمد عاقلی و با داشتن حرفه ای ترین و به روزترین تیم تهیه و عرضه کتاب، با در اختیار داشتن کامل ترین بانک کتاب در کلیه زمینه ها، امکان خرید اینترنتی کتاب های موردنیاز شما عزیزان را تنها با چند کلیک فراهم آورده است.

بانک کتاب یکتامهر امکان خرید کتاب به صورت تلفنی و خرید اینترنتی کتاب های موردنیاز شما عزیزان را فراهم آورده است و شما می توانید تنها با چند کلیک و یا یک تماس، کتاب موردنیازتان را درب منزل یا محل کارتان تحویل بگیرید.

آیتمی یافت نشد!

نویسنده: عنایت الله شهرانی
ناشر: سخن
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 206
اندازه کتاب: وزیری زرکوب – سال انتشار: 1399 – دوره چاپ: 2

 

این کتاب مجموعه‌ای است از بیش از هشت هزار ضرب‌المثل و تعبیر و جملات حکمت‌آمیز و کنایی به زبان فارسی که در میان افغانستانی مصطلح و رایج است و طبعا برای تمام فارسی‌زبانان مفید خواهد بود.ضرب‌المثل‌هایی که در این کتاب آمده هم از منابع شفاهی گردآوردی شده و هم با مهم‌ترین مآخذ مکتوب مقابله و مقایسه گردیده است و بعضی از آنها نیز امروز فقط در برخی لهجه‌های محلی باقی مانده است.

کتاب مورد نظر در حال حاضر موجود نیست . اطلاعات خود را وارد فرم زیر نمایید تا زمانی که کتاب موجود شد به شما اطلاع داده شود

0