خلاصه یک داستان از شاهنامه فردوسی

سیاوُش، سیاووش، سیاوخش (پهلوی) یا سیاورشَن (اوستایی) نام یکی از شخصیت‌های اسطوره‌ای شاهنامه‌ی فردوسی است. سیاوش فرزند کیکاووس شاه افسانه‌ای ایران و حاصل ازدواج او با دختری تورانی از نژاد گرسیوَز (برادر افراسیاب شاه توران) است. داستان ازدواج کیکاووس با مادر سیاوش که در شاهنامه نامی از وی نیامده، به این شرح است که روزی توس، گیو، گودرز و چندتن دیگر از پهلوانان برای شکار به نخچیرگاهی در نزدیکی مرز توران رفته‌بودند که در حین شکار با دختری زیبارو مواجه شدند که بخاطر خشم پدرش به ایران گریخته‌بود. طوس و گیو، هردو از او خوششان آمد و با هم درگیر شدند سپس برای داوری نزد کیکاووس‌شاه رفتند. کیکاووس وقتی دخترک را دید عاشقش شد

گوزنست اگر آهوی دلبرست // شکاری چنین از در مهترست

پس از ۹ ماه پسری زیبارو به دنیا آورد که کاووس‌شاه او را «سیاوش» نامید. در منابع معنای این نام را «دارنده‌ی اسب سیاه نر» آورده‌اند. در شاهنامه نیز سیاوش اسبی سیاه به نام «بهزاد» و با صفت «شبرنگ» دارد.

ستاره‌شناسان طالع کودک را آشفته دیدند. کیکاووس که این موضوع را دانست بسیار غمگین شد و تصمیم گرفت کودکش را به رستم، پهلوان سیستان، بسپارد. رستم با کمال‌میل پذیرفت و سیاوش را با خود به سیستان برد:

تهمتن ببردش به زابلستان // نشستن‌گهش ساخت در گلستان سواری و تیر و کمان و کمند // عنان و رکیب و چه و چون و چند نشستن‌گه مجلس و میگسار // همان باز و شاهین و کار شکار ز داد و ز بیداد و تخت و کلاه // سخن گفتن و رزم و راندن سپاه هنرها بیاموختش سر به سر // بسی رنج برداشت و آمد به بر

وقتی سیاوش بزرگتر شد از رستم خواست اجازه دهد به نزد پدرش بازگردد. رستم پذیرفت و باهم به نزد کیکاووس‌شاه رفتند و شاه از آن‌ها استقبال گرمی کرد. مدتی پس از بازگشت سیاوش مادرش می‌میرد و غم و اندوه او را فرا می‌گیرد.

پس از مدتی، «سودابه» همسر کیکاووس و دختر شاه هاماوران که به زیبارویی مشهور بود، سیاوش را دید و عاشقش شد. سپس فردی را نزد سیاوش فرستاد و او را به شبستان دعوت نمود اما سیاوش درخواستش را نپذیرفت. شب بعد سودابه حیله‌ای دیگر برچید. نزد کیکاووس رفت از او خواست سیاوش را به شبستان بفرستد تا از میان خواهرانش یکی را به همسری برگزیند. کاووس نیز سیاوش را خواند و به او فرمان داد به شبستان برود. سیاوش ابتدا نپذیرفت اما در نهایت موافقت کرد که فردای آن‌شب به شبستان شاه برود. سپس سیاوش به شبستان رفت و پس از مدتی نزد شاه بازگشت. کیکاووس از به او گفت :

همی گفت کز کردگار جهان// یکی آرزو دارم اندر نهان که ماند ز تو نام من یادگار // ز تخم تو آید یکی شهریار چنان کز تو من گشته‌ام تازه روی // تو دل برگشایی به دیدار اوی چنین یافتم اخترت را نشان // ز گفت ستاره شمر موبدان که از پشت تو شهریاری بود // که اندر جهان یادگاری بود

سیاوش نیز پذیرفت که دختری برای همسری برگزیند. سپس سودابه مجدداً او را به شبستان فراخواند. این‌بار سودابه عشق و علاقه‌اش را به سیاوش آشکار کرد اما سیاوش که نمی‌خواست به پدرش بی‌وفایی کند به سودابه گفت دخترش را به همسری برمی‌گزیند. سودابه نیز خبر را به شاه رساند و وی بسیار خوشحال شد. پس از مدتی سودابه دوباره سیاوش را به شبستان فراخواند و بازهم از عشقش به سیاوش گفت و او را تهدید کرد که اگر به خواسته‌اش نرسد سیاوش را نزد کاووس‌شاه رسوا می‌کند اما چون بازهم به هدفش نرسید ناگهان:

وزان تخت برخاست با خشم و جنگ // بدو اندر آویخت سودابه چنگ بدو گفت من راز دل پیش تو // بگفتم نهان از بداندیش تو مرا خیره خواهی که رسوا کنی // به پیش خردمند رعنا کنی بزد دست و جامه بدرّید پاک // به ناخن دو رخ را همی کرد چاک برآمد خروش از شبستان اوی // فغانش ز ایوان برآمد به کوی

خبر به شاه رسید و سودابه نزد شاه به بدگویی از سیاوش پرداخت و به او تهمت زد. شاه بدن سیاوش را بویید و عطر سودابه را حس نکرد. از طرفی نیز سودابه ادعا کرد باردار بوده و بخاطر این اتفاق فرزندش سقط شده اما ستاره‌شناسان به شاه گفتند جنینی که سودابه ادعا کرده فرزند وی نیست. با این حال شاه نمی‌توانست سودابه را مجازات کند زیرا از شاه هاماوران می‌ترسید. در نهایت شاه که نمی‌توانست قضاوت درستی از حادثه داشته باشد در نهایت تصمیم گرفت برای آشکار شدن حقیقت، به پیشنهاد موبدان، از آتش کمک بخواهد. به این صورت که فردی که ادعای راستی و درستی دارد باید وارد کوهی از آتش شود؛ اگر به سلامت از آتش عبور کند ثابت می‌شود حق با او بوده و اگر بسوزد یعنی دروغ گفته. سیاوش پیشنهاد گذر از آتش را پذیرفت. کوهی از هیزم جمع‌آوری شد و آتش افروخته شد. سیاوش سوار بر اسب وارد آتش شد و پس از لحظه‌ای در سلامت از آن خارج شد. شاه بسیار شاد شد. پس از مدتی قصد مجازات سودابه را داشت اما سیاوش که دلش بر او سوخته بود از پدر تقاضای بخشش سودابه را کرد و شاه نیز پذیرفت.

این بخش از داستان زندگی سیاوش شباهت‌های آشکاری با دو داستان سامی که در قرآن هم آمده، دارد؛ داستان یوسف(ع) و زلیخا، داستان گذر ابراهیم(ع) از آتش! هرچند تقاوت‌ها نیز بسیار است اما زمینه‌ی اصلی داستان و حتی جزئیات (خصوصاً با داستان یوسف و زلیخا) بسیار شبیه است و نشانگر ریشه‌ی ریشه‌ی مشترک و یا پس‌زمینه‌ی فرهنگی مشترک است. البته باید بدانیم که داستان‌های سامی که در قرآن آمده برای نخستین‌بار گفته نشده بلکه مدتها پیش از آن در سایر منابع از جمله سنگ‌نوشته‌های بین‌النهرین و تقویم‌های مصر آمده که نشان می‌دهد این داستان‌ها در فرهنگ این ملل ثبت شده و تا زمان ظهور اسلام ادامه یافته و در قرآن به شکلی زیبا مجدداً نقل شده است. البته این شباهت میان اسطوره‌های ایرانی و اساطیر سایر ملل محدود به این مورد نمی‌شود و بسیار متعدد است.

سودابه پس از مدتی مجدداً تخریب سیاوش نزد شاه را از سر گرفت. در همین موقع بود که خبر حمله‌ی افراسیاب به مرزهای ایران رسید و کیکاووس به‌دنبال پهلوانی برای فرماندهی نبر مقابل وی می‌گشت. سیاوش نیز فرصت را مناسب دانست برای فرار از تهمت‌های سودابه و بدگمانی‌های شاه نسبت به خودش.

پس اعلام آمادگی کرد. کیکاووس‌شاه رستم را برای همراهی با سیاوش فراخواند و پس از تهیه ساز و برگ جنگ با سواران بسیار به راه افتادند. پس از مدتی استراحت در زابلستان، به سمت بلخ رفتند و آن‌جا را تصرف کردند. همان‌شب افراسیاب خوابی دید و وقتی تعبیرش را از موبدان پرسید این‌گونه گفتند که اگر افراسیاب با سپاه سیاوش بجنگد همه‌ی ترکان نابود خواهند شد و اگر خون سیاوش به‌دست شاه به زمین بریزد همه به خونخواهیش برمی‌خیزند. افراسیاب نیز بلافاصله تقاضای صلح را با برادرش گرسیوز به سمت سیاوش فرستاد.

سیاوش نیز با این شرط که شهرهای ایرانی را بازپس‌بگیرد و ۱۰۰نفر از بزرگان ترک را گروگان بگیرند صلح را پذیرفت اما وقتی رستم به همراه این خبر نزد کیکاووس آمد، شاه بسیار عصبانی شد و صلح را نپذیرفت، رستم را از ادامه همراهی سیاوش منع کرد و به سیاوش دستور بازگشت داد. سیاوش اما از طرفی نمی‌خواست پیمان‌شکنی کند و همینطور نمی‌خواست بازگردد و به دام توطئه‌های سودابه بیفتد. در نتیجه گروگان‌ها را بازگرداند و فقط از افراسیاب خواست مرزهایش بگشاید تا سیاوش از توران عبور کند و در گوشه‌ای برای خودش زندگی کند. اما افراسیاب با مشورت «پیران» مشاور خردمندش، از سیاوش استقبال کرد و او را نزد خود نگاه داشت.

سیاوش به تدریج به شخص مورد اعتماد افراسیاب تبدیل شد. سپس با دختر پیران که «جریره» نام داشت ازدواج کرد. پس از مدتی نیز به پیشنهاد پیران، با «فرنگیس» دختر افراسیاب ازدواج نمود. در ابتدا افراسیاب راضی به این ازدواج نبود زیرا سالها قبل خواب دیده بود که نوه‌ای از نژاد کیقباد (جد سیاوش) توران را نابود خواهد کرد. اما پیران او را ضی نمود. سپس افراسیاب پادشاهی سرزمین‌های دریای چین را به سیاوش داد. سیاوش به راه افتاد و در آن‌سوی دریای چین شهری به نام «گنگ دژ» ساخت اما موبدان طالع خوبی برای آن شهر نیافتند. سیاوش در جایی دیگر، شهری جدید برپا ساخت که در آن صورت‌هایی از شاهان و بزرگان ایران در یک طرف و شاهان و بزرگان توران در طرف دیگر به‌وجود آورد. آوازه‌ی این شهر که «سیاوخشگرد» نام داشت در همه‌جا پیچیده بود.

افراسیاب وقتی آوازه و تعریف شهر را از پیران شنید گرسیوز را همراه هدایایی به نزد سیاوش فرستاد. در همان هنگام به سیاوش خبر رسید همسرش جریره پسری به دنیا آورده و نامش را «فرود» نهاد. گرسیوز وقتی آن‌همه شکوه و جلال را دید در دل کینه‌ی سیاوش را گرفت و هنگامی که به نزد افراسیاب بازگشت شروع به بدگویی از او کرد و به دروغ گفت فرستاده‌ای از ایران نزد سیاوش دیده و سیاوش قصد جنگ دارد.

افراسیاب نامه‌ای به سیاوش نوشت و او و فرنگیس را نزد خود فراخواند اما گرسیوز در نزد سیاوش نیز دروغ‌هایی گفت و او را از دیدار افراسیاب منصرف کرد. افراسیاب که از حقه‌ی گرسیوز بی‌خبر بود از این نافرمانی سخت رنجید و با سپاهی گران به سمت سیاوشگرد حرکت کرد.

لاله واژگون نماد اشک سیاوش

وقتی سیاوش از این موضوع باخبر شد، به یاد پیشگویی موبدان افتاد که گفته‌بودند در جوانی کشته می‌شود. سپس به همسرش فرنگیس که باردار بود سفارش کرد نام فرزندشان را کیخسرو بگذارد. سپس بدون سلاح و لشکر به سمت افراسیاب رفت و از او خواست که بی‌گناه خونش را نریزد اما بدگویی‌های گرسیوز نهایتاً نتیجه داد. افراسیاب تمامی سپاهیان ایرانی سیاوش را کشت سپس دستور به قتل سیاوش داد و رهنمود‌های دیگران هم در وی اثر نکرد. حتی فرنگیس دخترش نزد افراسیاب رفت و به او التماس کرد که از خون سیاوش بگذرد و خود را بدنام نکند اما افراسیاب دستور داد اورا زندانی کنند. سپس گرسیوز خنجری آبگون به یکی از سپاهیانش به نام «گروی زره» داد و او سر از تن سیاوش جدا کرد. وقتی خون سیاوش برزمین ریخت از آن محل گلی رویید که نامش «خون سیاوشان» است. این گل همان «لاله‌ی واژگون» است که امروزه هم در بسیاری از مناطق ایران به همین نام یا «اشک سیاوش» مشهور است. می‌گویند دلیل واژگونی گل این است که پس از مرگ سیاوش، سر خم کرده تا آرام آرام بر بی‌گناهی و مرگ غریبانه‌ی وی بگرید.

 

آئین سوگ سیاووش

آیین «سوگ سیاوش»، «سوگ سیاوشان» یا «سووشون» آیینی‌ست که ایرانیان از دیرباز در سوگ کشته‌شدن سیاوش برگزار می‌کرده‌اند و تأثیرات آن را در بسیاری از آیین‌های امروزی از جمله مراسمات تعزیه برای مردگان، نخل‌بندی و نخل‌گردانی، مراسم عزای امام حسین(ع) و حتی نوروز می‌بینیم! همچنین اماکن خاصی که این آیین را برگزار می‌کنند نیز به همین نام است و در مناطق مختلف از جمله هرات و مازندران و شیراز هنوز وجود دارند. همچنین آثار وجود چنین مراسمی برروی نقاشی‌های دیواری، طرح سفالینه‌ها، سکه‌های حاکمان نواحی خوارزم و ماوراءالنهر و حتی امروزه در مینیاتور‌ها به چشم می‌خورد.

 

نماد مرگ سیاوش بته جقه

«سرو» یکی از نمادهایی‌ست که بسیاری از محققان آن را نماد آیین سوگ سیاوش می‌دانند. نخل‌هایی که امروزه در مراسم عزای امام حسین(ع) درشهرهای مثل یزد و نایین می‌گردانند نمادی از شیوه‌ی تشییع پیکر سیاوش در آییین سوگ سیاوش است. حتی طرح سنتی «بته جقه» که از طرح‌های سنتی تزیین پارچه و لباس است برگرفته از سرو است و نمادی از سوگواری دائمی ایرانیان در مرگ سیاوش است.

پس از مرگ سیاوش، افراسیاب دستور داد موی فرنگیس را ببُرند و جامه بر تنش بدرّند و آنقدر اورا بزنند تا فرزندش سقط شوند. وقتی خبر کشتن سیاوش به پیران رسید سریعاً برای نجاتت فرنگیس به سیاوخشگرد شتافت و به التماس از افراسیاب اجازه گرفت از فرنگیس و فرزندش مراقبت کند. چندی بعد فرزند فرنگیس به دنیا آمد. افراسیاب ابتدا عزم کشتنش را داشت اما پیران مانعش شد و کودک را نزد شبانان سپرد تا بزرگ شود.

وقتی خبر کشته‌شدن سیاوش به ایران رسید همه‌ی ایران غرق در عزا شد. رستم با شنیدن خبر از هوش رفت. بعد از ۷ روز عزاداری، رستم و سپاهیانش به نزد کاووس رفتند. آیین ۷روز عزاداری برای مردگان در ایران شاید از همین اسطوره نشأت گرفته باشد.

رستم بسیار کیکاووس‌شاه را ملامت کرد و سودابه را عامل مرگ سیاوش دانست سپس :

تهمتن برفت از بر تخت اوی // سوی خان سودابه بنهاد روی ز پرده به گیسوش بیرون کشید // ز تخت بزرگیش در خون کشید به خنجر بدو نیم کردش به راه // نجنبید بر جای کاووس شاه

پس از آن لشکری عظیم از سپاهیان و دلاوران ایرانی گرد آمدند و به فرماندهی رستم و پسرش «فرامرز» به توران تاختند و به کین‌خواهی سیاوش نبردها کردند تا اینکه نهایتاً پس از مدت‌ها توانستند کیخسرو را بیابند، انتقام سیاوش را از افراسیاب بگیرد و در نهایت کیخسرو به‌جای کیکاووس بر تخت پادشاهی ایران بنشیند.

داستان سیاوش همانطور که گفته‌شد، بسیار با گذشته و همچنین زندگی امروز مردم پیوند خورده و این موضوع نشان‌دهنده‌ی اصالت این اسطوره و سابقه‌ی طولانی حیات آن در زندگانی مردمان این سرزمین بوده‌است. شخصیت سیاوش نیز به عنوان فردی که نماد پاکی و خیر مطلق است در تاریخ و ادبیات فارسی جایگاه ویژه‌ای دارد.

داستان های عاشقانه : بیژن و منیژه – دوری از یار

دوست نوجوان ادامه داستان های عاشقانه بیژن و منیژه را با ما همراهی کنید :

در آن سمت، گرگین پس از یک هفته که از رفتن بیژن به توران گذشت، نگران شد و از کار خود پشیمان گشت. برای همین به دشتی که بیژن را در آن رها کرده بود رفت اما اثری از او نیافت. مدتی به دنبال او گشت تا این‌که ناگهان اسب بیژن را در حالیکه زین و افسارش پاره شده بود، پیدا کرد و دانست که از جانب افراسیاب گزندی به بیژن رسیده. او بلافاصله به سمت ایران راه افتاد. وقتی خبر به کیخسرو رسید که گرگین بدون بیژن آمده، خبر را به گیو (پدر بیژن) رساند و از او خواست به خانه گرگین برود و داستان را از خودش بپرسد. گیو نیز چنین کرد. وقتی به خانه‌ی گرگین رسید و اسب بیژن را دید، شروع به گریه کرد و از گرگین خواست به او بگوید چه بر سر فرزندش آمده؟

ز بدها چه آمد مر او را بگوی // چه افگند بند سپهرش بروی

گرگین اما داستان را به شکلی دیگر برا گیو تعریف کرد. او گفت:

برفتیم ز ایدر به جنگ گراز // رسیدیم نزدیک ارمان فراز

گرگین در ادامه گفت که هنگام بازگشت به سوی ایران، در نخچیرگاهی، بیژن گورخری را دید و قصد شکارش را داشت اما:

فگندن همان بود و رفتن همان // دوان گور و بیژن پس اندر دمان

گرگین گفت:‌ پس از آن تا مدت‌ها به دنبال بیژن گشتم اما جز اسبش نتوانستم نشان دیگری از او بیایم و سرافکنده و ناراحت به ایران بازگشتم.

چو بشنید گیو این سخن هوشیار // بدانست کو را تباهست کار

وقتی گیو فهمید که سخنان گرگین دروغ است ابتدا می‌خواست او را بکشد اما با خود اندیشید که با کشتن گرگین، بیژن بازنمی‌گردد و بهتر است شکایت به حضور شاه ببرد تا شاید بتواند نشانی از بیژن بیابد.

وز آنجا بیامد به نزدیک شاه // دو دیده پر از خون و دل کینه‌خواه

گیو وقتی پادشاه را دید غم خود را با او در میان گذاشت و سخنان گرگین را برای کیخسرو بازگو کرد. پادشاه نیز بسیار ناراحت شد اما گیو را دلداری داد و گفت:

که ایدون شنیدستم از موبدان // ز بیدار دل نامور بخردان

پس از مدتی، گرگین به قصر رفت اما دید همه‌ی پهلوانان و بزرگان از غم گم‌شدن بیژن ناراحتند. وقتی به نزد پادشاه رسید، دندان‌های گرازها را به او داد و به ستایش وی پرداخت اما کیخسرو در مورد بیژن از او پرسید:

کجا ماند از تو جدا بیژنا // بروبر چه بد ساخت آهرمنا

کیخسرو وقتی دید گرگین جوابی ندارد، عصبانی شد و دستور داد او را به زندان بیفکنند. سپس از گیو خواست که هشیار باشد زیرا گروههایی را برای یافتن بیژن می‌فرستد و در صورتی که نتوانند اورا بیابند:

بخواهم من آن جام گیتی نمای // شوم پیش یزدان به باشم به پای

گیو وقتی سخنان شاه را شنید دلش شاد شد. بلافاصله شاه دستور داد سواران به همه‌جای ایران و توران بروند و خبری از بیژن به دست آورند.

مدت‌ها گذشت و خبری به دست نیامد. وقتی ایام نوروز شد، شاه خواست که به وعده‌ی خود وفا کند و از «جام جهان‌نما» برای یافتن بیژن کمک بگیرد. پس قبای رومی پوشید و خداوند را ستایش کرد. سپس جام را در دست گرفت و همه‌ی کشورهای جهان را یک به یک در آن دید تا این‌که:

به هر هفت کشور همی بنگرید // ز بیژن به جایی نشانی ندید

سپس با خوشحالی به گیو خبر داد که بیژن زنده است اما در چاهی در کشور توران گرفتار شده و پرستارش دختری از نژاد شاهان است. سپس به فکر راهی برای رهایی او افتاد و به این نتیجه رسید که:

نشاید جز از رستم تیز چنگ // که از ژرف دریا برآرد نهنگ

شاه بلافاصله دستور داد نویسنده نامه‌ای به رستم بنویسد و آن را به گیو داد تا به او برساند. گیو نیز پس از گرفتن نامه، سریع به راه افتاد و راهِ دو روزه را یک روزه طی کرد. وقتی به زابلستان رسید، «زال» به استقبالش آمد. گیو داستانِ غمش را برای او بازگو کرد و سراغ رستم را گرفت. وقتی به خانه رسیدند، رستم را دید. همدیگر را در آغوش گفتند و رستم از او حال پهلوانان دیگر را جویا شد. همین که به اسم بیژن رسید، گیو صبرش را از دست داد و داستان گم شدن پسرش را برای رستم تعریف کرد سپس نامه‌ی شاه را به او داد و از رستم خواست که کمکش کند. رستم نیز که بسیار ناراحت شده بود چنین پاسخ داد:

به گیو آنگهی گفت مندیش ازین // که رستم نگرداند از رخش زین

پس از آن، به گیو قول داد که پس از سه روز به همراه همدیگر به سوی ایران (منظور از ایران، شهریست که پادشاه در آن زندگی می‌کرده) و شاه می‌روند و پس از آن برای رهایی بیژن تلاش خواهند کرد.

پس از سه روز، رستم و گیو به همراه صد سوار زابلی به سمت ایران به راه افتادند. وقتی به نزدیکی ایران رسیدند، بزرگان و پهلوانان از جمله گودرز، کشواد، طوس و فرهاد به استقبالشان آمدند. سپس همگی به حضور شاه رفتند. پس از آن‌که رستم به ستایش شاه پرداخت و شاه نیز حال زال و فرامرز و زواره را جویا شد، کیخسرو مجلس بزمی ترتیب داد و همه‌ی دانایان و پهوانان ایران در آن حضور داشتند. سپس شاه از رستم خواست که هرچه نیاز دارد، از گنج و گوهر گرفته تا مردان جنگی، بردارد و به سمت توران برود و بیژن را نجات دهد. اما رستم چنین پاسخ داد:

برآرم به بخت تو این کار کرد // سپهبد نخواهم نه مردان مرد

از طرفی، وقتی گرگین شنید که رستم به دربار آمده، فرستاده‌ای نزدش فرستاد و از او خواست که مقابل شاه برای او تقاضای بخشش کند و اورا نیز با خود به توران ببرد تا مگر گناهش بخشوده شود. رستم نیز که دلش به حال او سوخته بود و می‌دانست پشیمان است، پاسخ داد که این‌کار را خواهد کرد. فردای آن روز، رستم از شاه خواست گناه گرگین را نیز ببخشد و اجازه دهد گناهش را جبران کند. شاه نیز سخن رستم را پذیرفت.

پس از آن، شاه به رستم گفت که برای آزاد کردن بیژن چه چیزهایی نیاز دارد؟ رستم چنین پاسخ داد:

فراوان گهر باید و زرو سیم // برفتن پر امید و بودن به بیم

شاه نیز بلافاصله دستور داد که همه‌ی آن وسایل را فراهم کنند و به خواست رستم هزار مرد جنگی نیز آماده شدند تا در لباس بازرگانان به توران بروند. وقتی به مرز توران رسیدند، رستم به لشکر فرمان داد تا همان‌جا منتظر فرمان بمانند و خودش به همراه چند تن از سرانِ لشکر به سمت توران حرکت کردند.

وقتی به شهر «خُتن» رسیدند، رستم بخشی از گوهرها و هدایایی که با خود آورده بود، برداشت و به دیدار «پیران ویسه» رفت اما به شکلی که پیران او را نشناسد. رستم خود را بازرگانی اهل ایران معرفی کرد سپس هدایا را به او پیشکش کرد و در عوض از وی حمایت و جایی برای بازرگانی و فروش اجناسش را خواست. پیران نیز قبول کرد. پس از مدتی:

خبر شد کز ایران یکی کاروان // بیامد بر نامور پهلوان

منیژه با چشمان گریان و حالِ زار، به نزد رستم آمد. کمی در مورد اوضاع بیژن گفت و سپس از او در مورد پهلوانان ایران پرسید. رستم که نمی‌خواست هویتش لو برود، با بداخلاقی با او برخورد کرد و گفت هیچ‌یک از پهلوانان ایران را نمی‌شناسد و کارش چیز دیگریست. سپس دستور داد مقدار زیادی غذا و خوراکی برای وی بیاورند. سپس با هوشیاری و به‌طور غیر مستقیم در مورد احوال خودش و بیژن پرسید. منیژه چنین پاسخ داد:

منیژه منم دخت افراسیاب // برهنه ندیدی رخم آفتاب

سپس از رستم خواست:

کنون گرت باشد به ایران گذر // ز گودرز کشواد یابی خبر

رستم پس از شنیدن ماجرا، دستور داد از هر نوع خوراک برای بیژن و منیژه آماده کنند. در این هنگام، سریعاً انگشتری خود را در میان غذاها گذاشت و آن‌ها را به منیژه داد. منیژه نیز بلافاصله بر سر چاه برگشت و آن غذاها را به بیژن داد. بیژن از او پرسید که غذاها از کجا آمده و منیژه برای او تعریف کرد. همین که بیژن خواست غذا را بخورد:

چو دست خورش برد زان داوری // بدید آن نهان کرده انگشتری

منیژه وقتی صدای خنده‌ی اورا شنید، تعجب کرد و از بیژن پرسید چرا می‌خندد؟ بیژن نیز داستان را برای او تعریف کرد. سپس از منیژه خواست:

به نزدیک او شو بگویش نهان // که ای پهلوان کیان جهان

منیژه نیز فوراً به نزد رستم برگشت و پیام بیژن را برای او بازگو کرد. رستم که فهمید بیژن را یافته‌است، خوشحال شد و به منیژه گفت:

چو با او بگویی سخن راز دار // شب تیره گوشت به آواز دار

منیژه که بسیار شاد شده بود، به سمت بیژن بازگشت و خبر را به او داد. بیژن نیز شکر خداوند را به‌جای آورد. سپس به منیژه گفت:

تو ای دخت رنج آزموده ز من // فدا کرده جان و دل و چیز و تن

پس از آن، منیژه شروع به جمع‌آوری هیزم کرد تا این‌که:

چو از چشم خورشید شد ناپدید // شب تیره بر کوه دامن کشید

رستم نیز به پهلوانان دستور داد آماده شوند و به سمت جایی که آتش افروخته شده حرکت کنند. بعد بر سر چاه رسیدند، رستم به همراهانش دستور داد سنگ را از سر چاه بلند کنند. آن‌ها تلاش کردند اما توانستند سنگ را جابه‌جا کنند. در این هنگام، رستم از رخش پایین آمد، نام خداوند را به زبان آورد و سنگ را بلند کرد. نخستین چیزی که رستم از بیژن خواست، بخشیدن گرگین بود. بیژن ابتدا نپذیرفت اما رستم او را تهدید که سنگ را سر جایش می‌گذارد! بیژن وقتی این حرف را شنید، پذیرفت که گرگین را ببخشد. پس از آن، رستم کمندی در چاه انداخت و بیژن را بیرون آورد. وقتی چهره‌ی رنگ‌پریده‌ی او را دید، سریع بند‌هایش را پاره کرد و او را با خود به منزل برد.

 

 

داستان های عاشقانه ی شاهنامه :بیژن و منیژه – حال و هوای عشق

در قسمت قبل تا آنجا خواندیم که بیژن و منیژه یکدیگر را دیدند . ادامه مطلب را با ما همراهی کنید :

از آن طرف :

منیژه چو از خیمه کردش نگاه // بدید آن سهی قد لشکر پناه به پرده درون، دخت پوشیده روی // بجوشید مهرش دگر شد به خوی

سپس دایه‌اش را فرستاد تا ببیند او کیست و چرا به این‌جا آمده؟ دایه به نزد بیژن آمد و پیام منیژه را به او گفت. وقتی بیژن سخنانش را شنید بسیار خوشحال شد و چنین خودش را معرفی کرد:

منم بیژنِ گیو ز ایران به جنگ // به زخم گراز آمدم بی‌درنگ سرانشان بریدم فِگندم به راه // که دندانهاشان برم نزد شاه چو زین جشنگاه آگهی یافتم // سوی گیو گودرز نشتافتم بدین رزمگاه آمدستم فراز // بپیموده بسیار راه دراز مگر چهره‌ی دخت افراسیاب // نماید مرا بخت فرخ بخواب

سپس از دایه خواست تا کمکش کند تا به سراپرده‌ی منیژه برود و اورا ببیند. دایه به نزد منیژه بازگشت و درخواست بیژن را مطرح کرد. منیژه بسیار شاد شد و دایه را به نزد بیژن فرستاد:

فرستاد پاسخ هم اندر زمان // که‌ت آمد به دست آنچه بُردی گمان گر آیی خرامان به نزدیک من // بیفروزی این جان تاریک من

بیژن نیز بلافاصله به دیدار آن ماهِ زیباروی رفت. منیژه از او استقبال گرمی انجام داد و تا سه روز به جشن و شادی پرداختند و در کنار یکدیگر بودند. اما پس از آن سه روز:

چو هنگام رفتن فراز آمدش // به دیدار بیژن نیاز آمدش بفرمود تا داروی هوشبر // پرستنده آمیخت با نوش‌بر بدادند مر بیژنِ گیو را // مر آن نیک دل نامور نیو را

و بیژن را بیهوش کرده و همراه خود به قصر پادشاهی پدرش افراسیاب برد. بیژن وقتی در قصر به‌هوش آمد، گرگین را سرزنش می‌کرد که راه اشتباهی را نشانش داده بود. اما منیژه او را دلداری داد و از او خواست خوشحال باشد. به همین روش، چند روزی را پنهانی در بزم و خوشی گذراندند تا این‌که بالاخره روزی دربان، شک کرد و پس از پرس و جو از کنیزان، از اصل ماجرا آگاهی یافت. سپس:

بیامد بر شاه ترکان بگفت // که دختت ز ایران گزیدست جفت افراسیاب وقتی این سخن را شنید بسیار ناراحت و عصبانی شد. سپس از برادرش «گرسیوز» خواست به قصر منیژه رفته و جوان ایرانی را با خود بیاورد. وقتی گرسیوز به نزدیکی سرای منیژه رسید، ابتدا نگهبانان اجازه‌ی ورود ندادند اما گرسیوز بالاخرهد توانست وارد شود. بیژن وقتی او را دید بسیار ترسید؛ زیرا سلاح و لباس جنگی نداشت و نمی‌توانست با او بجنگد. اما همیشه خنجری در کفشش داشت. در این هنگان خنجرش را در آورد و بلندی خانه رفت و چنین گفت:

که من بیژنم پور کشوادگان // سر پهلوانان و آزادگان تو دانی نیاکان و شاه مرا // میان یلان پایگاه مرا وگر جنگ سازند مر جنگ را // همیشه بشویم به خون چنگ را

و سپس از گرسیوز خواست که نزد شاه توران از او به خوبی یاد کند. گرسیوز که می‌دانست بیژن راست می‌گوید، حرفش را پذیرفت و در نهایت بیژن را دست‌بسته نزد افراسیاب بُرد.

وقتی به پیشگاه افراسیاب رسیدند، بیژن تمامی ماجرای خود را برای شاه تعریف کرد اما افراسیاب نپذیرفت و گفت دروغ می‌گوید. بیژن برای اثبات حرف‌هایش پیشنهادی داد:

اگر شاه خواهد که بنید ز من // دلیری نمودن بدین انجمن یکی اسب فرمای و گرزی گران // ز ترکان گزین کن هزار از سران به آوردگه بر یکی زین هزار // اگر زنده مانم به مردم مدار

افراسیاب از سخنان بیژن بسیار خشمگین شد و به گرسیوز دستور داد:

بفرمای داری زدن پیش در // که باشد ز هر سو برو رهگذر نگون بخت را زنده بر دار کن // وزو نیز با من مگردان سخن بدان تا ز ایرانیان زین سپس // نیارد به توران نگه کرد کس

وقتی بیژن را بیرون می‌آوردند، با خدای خویش به راز و نیاز پرداخت و از بی‌آبرویی خاندانش نزد ایرانیان بسیار شرمگین و ناراحت بود. و از خداوند طلب کمک می‌کرد:

ایا باد بگذر به ایران زمین // پیامی بر از من به شاه گزین بگویش که بیژن به سختی در است // چو آهو که در چنگ شیر نر است

 

در همان هنگام «پیران ویسه» که از وزیران خردمند افراسیاب بود از آن‌جا عبور می‌کرد، ماجرا را از گرسیوز پرسید و وقتی چهره‌ی ناراحت و ناتوان بیژن را دید و داستانش را شنید، دلش بر او به رحم آمد و اندکی مهلت خواست تا به نزد افراسیاب برود و با وی سخن بگوید.

وقتی پیران به پیشگاه افراسیاب رسید، در مقابلش ایستاد و افراسیاب می‌دانست خواسته‌ای دارد. پس از وی خواست تا درخواستش را، هرچه که هست، بگوید. پیران پس از ستایش شاه، تصمیمات اشتباه او در مورد کشتن «سیاوش» پسر «کیکاووس» را یادآوری کرد و به او گفت:

اگر خون بیژن بریزی برین // ز توران برآید همان گرد

کینشاه ابتدا مخالفت کرد و گفت بخاطر این‌که بیژن آبرویش را بُرده باید او را بکشد اما پیران دوباره اصرار کرد و از او خواست:

ببندد مر او را به بند گران // کجا دار و کشتن گزیند بران هر آنکو به زندان تو بسته ماند // ز دیوان‌ها نام او کس نخواند

شاه از این پیشنهاد خوشش آمد و :

به گرسیوز آنگه به فرمود شاه // که بند گران ساز و تاریک چاه دو دستش به زنجیر و گردن بغل // یکی بند رومی به کردار مل ببندش به مسمار آهنگران // ز سر تا بپایش ببند اندران چو بستی نگون اندر افگن بهد چاه // چو بی‌بهره گردد ز خورشید و ماه به پیلان گردون کش آن سنگ را // که پوشد سر چاه ارژنگ را

سپس دستور داد به سمت کاخ منیژه دخترش برود، تاج و مقامش را از او بگیرد زیرا سزاوار و شایسته‌ی آن نیست. سپس:

برهنه کشانش ببر تا به چاه // که در چاه بین آن‌که دیدی به گاه بهارش تویی غمگسارش تویی // درین تنگ زندان زوارش تویی

گرسیوز به فرمان افراسیاب عمل کرد؛ بیژن را به چاهی انداخت و منیژه را با بی‌رحمی بر سر چاه گذاشت. از آن پس، منیژه شب و روز بر سر چاه می‌گریست و هروقت اندک غذایی به‌دست می‌آورد نیمی از آن را از سوراخی که در سنگ ایجاد کرده بود به بیژن می‌داد….

 

داستان های عاشقانه : بیژن و منیژه- وصال یار

و در اینجا آخرین قسمت قصه ها را در اختیار شما میگذاریم:

پس از ساعتی، رستم از بیژن خواست به همراه منیژه به ایران برود تا خودش و بقیه‌ی لشکر، به حساب افراسیاب برسند اما بیژن نپذیرفت و از رستم خواست که حضور داشته باشد. به این ترتیب، لشکر ایران، شبانه به سمت قصر افراسیاب حرکت کردند. وقتی به قصر وارد شدند، رستم خطاب به افراسیاب چنین سخن گفت:

ز دهلیز در رستم آواز داد // که خواب تو خوش باد و گردانت شاد بخفتی تو بر گاه و بیژن به چاه // مگر باره دیدی ز آهن به راه منم رستم زابلی، پور زال // نه هنگام خوابست و آرام و هال شکستم در بند زندان تو // که سنگ گران بُد نگهبان تو تو را رزم و کین سیاوخش بس // بدین دشت گردیدن رخش بس

پس از آن رستم، بیژن شروع به سخن گفتن کرد:

همیدون برآورد بیژن خروش // که ای ترک بدگوهر تیره هوش براندیش زان تخت فرخنده‌جای // مرا بسته در پیش کرده بپای همی رزم جستی بسان پلنگ // مرا دست بسته به کردار سنگ کنونم گشاده به هامون ببین // که با من نجوید ژیان شیر کین

افراسیاب که این سخنان را شنیده بود، بسیار ترسید و سریع از قصر فرار کرد. وقتی رستم این موضوع را فهمید:

به لشکر فرستاد رستم پیام // که شمشیر کین بر کشید از نیام که من بیگمانم کزین پس به کین // سیه گردد از سم اسبان زمین

پس از آن، افراسیاب نیز لشکری فراهم آورد تا برای مقابله با ایرانیان مبارزه کنند. وقتی لشکر افراسیاب به لشکر ایران رسید و آرایش جنگی و قدرت آنان را دید، افراسیاب دستور عقب نشینی داد. سپس رستم از این سوی میدان، شروع به رجزخوانی کرد. افراسیاب وقتی سخنان پر از کینه‌ی رستم را شنید از وی خواست دست از جنگ بردارد و به جایش گوهر و دینار بپذیرد. وقتی ایرانیان این سخنان را شنیدند، بلافاصله به سمت تورانیان حمله کردند و بسیاری از لشکریان افراسیاب را کشتند.

سپهدار چون بخت برگشته دید // دلیران توران همه کشته دید خود و ویژگان سوی توران شتافت // کز ایرانیان کام و کینه نیافت

رستم وقتی دید که افراسیاب و عده‌ای دیگر در حال فرار هستند به دنبال آنان رفت و تیربارانشان کرد. سپس همه‌ی لشکر ایران به همراه بیژن و منیژه به ایران بازگشتند.

چو آگاهی آمد به شاه دلیر // که از بیشه پیروز برگشت شیر به شادی به پیش جهان‌آفرین // بمالید روی و کله بر زمین

وقتی لشکر به ایران رسید، توس و گودرز و گیو به استقبالشان رفتند. گیو نیز بخاطر نجات فرزندش، بسیار از رستم قدردانی کرد. سپس همگی به حضور شاه رفتند. شاه وقتی رستم را دید این‌گونه به ستایش او پرداخت:

رو آفرین کرد خسرو به مهر // که جاوید بادا به کامت سپهر خجسته بر و بوم زابل که شیر // همی پروراند گوان و دلیر خُنُک زال کش بگذرد روزگار // بماند به گیتی تو را یادگار خُنُک شهر ایران و فرخ گوان // که دارند چون تو یکی پهلوان وزین هر سه برتر سر و بخت من // که چون تو پرستد همی تخت من

پس از آن، شاه مجلس بزمی به پاس این پیروزی بزرگ ترتیب داد و همه بزرگان و پهلوانان در آن شرکت داشتند. شاه هدایای بسیار برای رستم و بقیه پهلوانان که او را همراهی کرده بودند، اهدا کرد و هر یک با دلی شاد به سرزمین خود بازگشتند.

پس از آن:

بفرمود تا بیژن آمدش پیش // سخن گفت زان رنج و تیمار خویش بپیچید و بخشایش آورد سخت // ز درد و غم دخت گم بوده بخت

شاه پس از شنیدن سخنان بیژن :

بفرمود صد جامه دیبای روم // همه پیکرش گوهر و زر و بوم یکی تاج و ده بدره دینار نیز // پرستنده و فرش و هرگونه چیز به بیژن بفرمود کاین خواسته // ببر سوی تُرک روان‌کاسته برنجش مفرسا و سردش مگوی // نگر تا چه آوردی او را بروی تو با او جهان را به شادی گذار // نگه کن بدین گردش روزگار

و به این ترتیب، داستان «بیژن و منیژه» به پایان می‌رسد

 

 

قیام کاوه، آغازگر پادشاهی فریدون

کاوه آهنگر یکی از تأثیرگذارترین شخصیت‌های شاهنامه‌ی فردوسی است. داستان قیام او یک داستان کوتاه اما پرشور و احساس است. کاوه آهنگری (احتمالاً) از اصفهان بود که ۲ پسر به نام‌های قارن و قباد داشت. امروزه روستایی در اصفهان وجود دارد که نامش «مشهد کاوه» است و مردم معتقدند آن روستا زادگاه و آرامگاه کاوه می‌باشد.

برای بررسی قیام کاوه آهنگر باید کمی به عقب برگردیم. داستان از آن‌جایی آغاز می‌شود که «جمشید» پادشاه افسانه‌ای ایران فرّه‌ی ایزدی‌اش را از دست می‌دهد و به‌دست «ضحاک» که در پهلوی میانه از او با نام «بیوراسب» به معنی دارنده‌ی اسب‌های فراوان یاد شده یا آن‌گونه که در اوستا آمده «آژی‌دهاک» حکومتش سرنگون می‌شود. ضحاک طبق سخن فردوسی، پادشاه دشت «نیزه وران» است و در اوستا پادشاه بابل در بین‌النهرین است. همچنین ضحاک برای مشروعیت دادنبه حکومتش ۲دختر جمشید به نام‌های «شهرناز» و «ارنواز» به همسری خود درمی‌آورد. ضحاک در شاهنامه منفی‌ترین شخصیت و هم‌رده‌ی شیطان است. روزی شیطان به عنوان دستیار وی برای تشکر ۲بوسه بر شانه‌هایش می‌زند و از جای بوسه‌ها دو مار می‌روید. شیطان به شکل حکیمی در می‌آید و به ضحاک می‌گوید دوای مارها این‌ است که هر روز مغز ۲جوان را به خوردشان بدهد. پس از آن ضحاک به مآمورانش دستور می‌دهد در شهرها جوانان را بیاورند تا مغز سرشان خوراک مارهایش شود.

چنان بد که هر شب دو مرد جوان // چه کهتر چه از تخمه‌ی پهلوان خورشگر ببردی به ایوان شاه // همی ساختی راه درمان شاه بکشتی و مغزش بپرداختی // مر آن اژدها را خورش ساختی

پس از مدتی ۲تن به نام‌های «ارمایل» و «گرمایل» که احتمالاً از نزدیکان دختران جشمید بودند، نتوانستند این همه سنگدلی را تحمل کنند. پس تصمیم گرفتند در لباس آشپز به کاخ ضحاک بروند و چاره‌ای برای نجات جوانان بیابند. پس از این‌که به عنوان آشپز به‌کار گرفته شدند، هرشب فقط یکی از جوانان را می‌کشتند و به جای آن یکی مغز گوسفند می‌گذاشتند. سپس به جوان نجات یافته توصیه می‌کردند به کوه‌ها پناه ببرد تا دوباره در چنگ مآموران ضحاک نیفتد. به این صورت هرماه ۳۰ جوان را نجات می‌دادند و چندتایی بز و میش به آن‌ها می‌دادند تا با چوپانی روزگار بگذرانند.

مدت‌ها به همین شیوه گذشت تا این‌که شبی ضحاک خوابی آشفته دید:

دو مهتر یکی کهتر اندر میان // به بالای سرو و به فر کیان کمر بستن و رفتن شاهوار// به چنگ اندرون گرزهٔ گاوسار دمان پیش ضحاک رفتی به جنگ // نهادی به گردن برش پالهنگ همی تاختی تا دماوند کوه // کشان و دوان از پس اندر گروه

او بلافاصله خوابش را برای موبدان تعریف کرد و از آن‌ها خواست تعبیرش را بگویند. موبدان تا چند روز جرأت نداشتند واقعیت را به ضحاک بگویند تا این‌که بالأخره یکی از آن‌ها خوابش را چنین تعبیر کرد:

کسی را بود زین سپس تخت تو // به خاک اندر آرد سر و بخت تو کجا نام او آفریدون بود // زمین را سپهری همایون بود هنوز آن سپهبد ز مادر نزاد // نیامد گه پرسش و سرد باد چو او زاید از مادر پرهنر // به سان درختی شود بارور به مردی رسد برکشد سر به ماه // کمر جوید و تاج و تخت و کلاه به بالا شود چون یکی سرو برز // به گردن برآرد ز پولاد گرز زند بر سرت گرزهٔ گاوسار // بگیردت زار و ببنددت خوار

ضحاک که بسیار ترسیده بود از موبد پرسید که چه کینه‌ای از او دارد؟ موبد پاسخ داد:

برآید به دست تو هوش [مرگ] پدرش // از آن درد گردد پر از کینه سرش یکی گاو برمایه خواهد بدن // جهانجوی را دایه خواهد بدن تبه گردد آن هم به دست تو بر // بدین کین کشد گرزه‌ی گاوسر

ضحاک پس از شنیدن سخنان موبد فرمان داد همه‌جا را بگردند و کودکی با چنین مشخصات را بیابند و او را بکشند. مدتی بعد فریدون از مادرش که «فرانک» نام داشت زاده شد. پدر او «آبتین» قبلاً به دست ضحاک کشته شده بود. فرانک که می‌دانست جان فرزندش درخطر است، او را نزد کشاورزی گذاشت تا فریدون از شیر گاوی هفت رنگ که کشاورز داشت و نامش «برمایه» بود تغذیه کند و دور از چشم ضحاک و مأمورانش بزرگ شود. پس از مدتی فرانک دوباره احساس خطر کرد و به سراغ فرزندش رفت. اورا برداشت به سمت کوه‌ البرز رفت و آن‌جا با کمک مردی چوپان به زندگی ادامه دادند. اما مأموران ضحاک وقتی برمایه را یافتند به او خبر دادند. ضحاک بلافاصله گاو را کشت و خانه را به آتش کشید.

مدتی بعد ضحاک که همچنان از وجود فریدون ترس داشت، همه‌ی موبدان و بزرگان کشور و حتی مردم عادی را جمع کرد و آن‌ها مجبور کرد به نیکوکاری وی شهادت دهند و او را برای شکست فریدون یاری دهند. در این هنگام است که «کاوه آهنگر» وارد داستان می‌شود:

هم آنگه یکایک ز درگاه شاه // برآمد خروشیدن دادخواه

ضحاک سعی کرد چهره‌ی مهربانی از خود نشان دهد و از او پرسید که چه کسی به او ستم کرده است؟ کاوه به او گفت:

خروشید و زد دست بر سر ز شاه // که شاها منم کاوهٔ دادخواه یکی بی‌زیان مرد آهنگرم // ز شاه آتش آید همی بر سرم

سپس به ضحاک شکایت کرد که: من از این دنیا تنها دو پسر دارم که مزدوران تو آن‌ها را گرفته‌اند تا مغزشان خوراک مارهای تو بشود! ضحاک که می‌خواست نظر کاوه و دیگر بزرگان حاضر را جلب کند دستور داد فرزندان کاوه را به او بازگردانند. سپس از کاوه خواست طومار شهادت برای نیکوکاری ضحاک را امضا نماید. اما کاوه که بسیار برآشفته بود رو به ضحاک و بزرگان چنین گفت:

خروشید که ای پای‌مردانِ دیو // بریده دل از ترس گیهان خدیو همه سوی دوزخ نهادید روی // سپر دید دلها به گفتار اوی نباشم بدین محضر اندر گوا // نه هرگز براندیشم از پادشا

سپس طومار[محضر] را به زیر پا انداخت و به همراه فرزند از قصر خارج شد. در همین هنگام مردمی که در این سال‌ها از ستم‌های ضحاک خسته و آزاردیده بودند، بر اطراف کاوه جمع شدند. شرح این صحنه و چگونگی شکل گیری «درفش کاویانی» به عنوان نماد ملی که تا زمان حمله‌ی اعراب به ایران پابرجا بود را از زبان حکیم فردوسی بخوانیم:

چو کاوه برون شد ز درگاه شاه // بر او انجمن گشت بازارگاه همی بر خروشید و فریاد خواند // جهان را سراسر سوی داد خواند ازان چرم کاهنگران پشت پای // بپوشند هنگام زخم درای همان کاوه آن بر سر نیزه کرد // همان‌گه ز بازار برخاست گرد خروشان همی رفت نیزه بدست // که ای نامداران یزدان پرست کسی که‌او هوای فریدون کند // دل از بند ضحاک بیرون کند بپویید کاین مهتر آهرمنست // جهان آفرین را به دل دشمن است بدان بی‌بها ناسزاوار پوست // پدید آمد آوای دشمن ز دوست

کاوه که می‌دانست مخفی‌گاه فریدون کجاست، مردم را همراه خود کرد و آن جا که رسیدند، وقتی فریدون آن تکه چرم را بر نیزه دید:

چو آن پوست بر نیزه بر دید کی // به نیکی یکی اختر افگند پی بیاراست آن را به دیبای روم // ز گوهر بر و پیکر از زر بوم بزد بر سر خویش چون گرد ماه // یکی فال فرخ پی افکند شاه فرو هشت ازو سرخ و زرد و بنفش // همی خواندش کاویانی درفش از آن پس هر آنکس که بگرفت گاه // به شاهی به سر برنهادی کلاه بران بی‌بها چرم آهنگران // برآویختی نو به نو گوهران ز دیبای پرمایه و پرنیان // برآن گونه شد اختر کاویان

و این‌گونه شد که درفش کاویانی شکل گرفت.

فریدون که این قیام مردمی را دید تصمیم گرفت علیه ضحاک شورش کند. پس به برادرانش که «کیانوش» و «پرمایه» نام داشتند و از او بزرگتر بودند (البته محققان حدس می‌زنند که احتمالاً کوچکتر بوده‌اند) می‌گوید که تعدادی آهنگر خُبره و کاربلد بیابند تا برایشان سلاح بسازند. سپس حمله‌ی خویش را آغاز می‌کند. به سمت اروندرود و سپس بغداد (که البته در آن زمان وجود نداشته و احتمالاً بابل بوده) لشکرکشی می‌کند و ضحاک را از تخت به زیر می‌کشد. موبدان به فریدون توصیه می‌کنند که ضحاک را نکُشد زیرا از جسد او موجودات خبیث به‌وجود می‌آید و جهان را تسخیر می‌کند. پس او را در کوه دماوند زندانی می‌کند و خود به پادشاهی ایران می‌رسد.

البته داستان زندگی فریدون ادامه دارد و اتفاقات بسیاری برای او و سپس فرزندانش می‌افتد اما داستان کاوه پس از ظهور فریدون دیگر ادامه پیدا نمی‌کند. در واقع کاوه به مثابه‌ی قهرمانی ملی در بزنگاهی حساس و حیاتی ظهور می‌کند، نقش خود را به عنوان رهبر و راهنما به درستی و کمال ایفا می‌کند و در اوج، همان‌گونه که باید، رهبری قیام را به فریدون واگذار می‌کند.

پژوهشگران بسیاری در مورد شخصیت و قیام کاوه و نتایج آن کتاب و مقاله نوشته‌اند و آن‌را با انقلاب‌های بزرگ دنیا و رهبران آن مقایسه کرده‌اند.

 

نبرد رستم و اسفندیار

آخرین بخش از شاهنامه‌ی حکیم ابوالقاسم فردوسی، نبرد رستم و اسفندیار است که یکی از بلندترین و غم‌انگیزترین داستان‌هاست. فردوسی نیز به این امر آگاه است و داستان را چنین ابیاتی آغاز می‌کند:

به پالیز بلبل بنالد همی // گل از ناله‌یاوببالدهمی چو از ابر بینم همی باد و نم // ندانم که نرگس چرا شد دژم شب تیره بلبل نخسپد همی // گل از باد و باران بجنبد همی بخندد همی بلبل از هر دوان // چو بر گل نشیند گشاید زبان

که داند که بلبل چه گوید همی // به زیر گل اندر چه موید همی نگه کن سحرگاه تا بشنوی // ز بلبل سخن گفتنی پهلوی همی نالد از مرگ اسفندیار // ندارد به جز ناله زو یادگار

مدتی که از بازگشت اسفندیار از هفت‌خوان می‌گذرد، گشتاسپ باز هم قول خود (داد تاج و تخت پادشاهی به او) را پشت گوش می‌اندازد و اسفندیار از این موضوع به شدت ناراحت است، شبی نزد مادرش می‌رود و شکایت از پدرش می‌کند اما مادر او را دلداری می‌دهد که اگر اندکی صبر کند تاج و تخت به و می‌رسد اما اسفندیار دل‌شکسته باز می‌گردد. وقتی گشتاسپ از ناراحتی فرزندش باخبر می‌شود، از وزیر دانایش جاماسپ در مورد سرنوشت اسفندیار می‌پرسد. جاماسپ با شرمساری بسیار می‌گوید که اسفندیار پیش از رسیدن به پادشاهی کشته خواهد شد. گشتاسپ که از طرفی متأثر می‌شود و از طرفی خیالش راحت می‌شود، از جاماسب می‌پرسد:

هلا زود بشتاب و با من بگوی // کزین پرسشم تلخی آمد به روی گر او چون زریر سپهبد بود // مرا زیستن زین سپس بد بود ورا در جهان هوش [مرگ] بر دست کیست // کزان درد ما را بباید گریست

جاماسب می‌گوید:

ورا هوش در زاولستان بود // به دست تهم پور دستان بود

گشتاسپ می‌پرسد که اگر تاج شاهی به اسفندیار بدهد، امکان دارد بتواند جلوی مرگش را بگیرد؟ جاماسب در جواب می‌گوید هیچ اتفاقی مانع سرنوشت نمی‌شود..

فردای آن روز اسفندیار به نزد گشتاسپ شاه رفت و با یادآوری کارها و دلاوری‌هایش در گذشته و قول‌های گشتاسپ، از او خواست به سخن خویش عمل کند. گشتاسپ نیز از فرصت استفاده کرده و شروع به تحریک اسفندیار کرد تا همان‌طور که بقیه‌ی کافران (پیروان ادیان کهن و پیش از ظهور زرتشت) و نافرمانان را به جزای کارشان رسانده، به سیستان برود و رستم را دستگیر کند و به بلخ بیاورد سپس تخت شاهی از آنِ اوست. اسفندیار که از فرمان شاه بسیار متعجب می‌شود چنین می‌گوید:

چنین پاسخ آوردش اسفندیار // که ای پرهنر نامور شهریار همی دور مانی ز رستم کهن // براندازه باید که رانی سخن تو با شاه چین جنگ جوی و نبرد // از آن نامداران برانگیز گرد چه جویی نبردِ یکی مرد پیر // که کاوس خواندی ورا شیرگیر

ز گاه منوچهر تا کیقباد // دل شهریاران بدو بود شاد نکوکارتر زو به ایران کسی // نبودست کاورد نیکی بسی همی خواندندش خداوند رخش // جهانگیر و شیراوژن و تاج‌بخش نه اندر جهان نامداری نوست // بزرگست و با عهد کیخسروست

گشتاسپ اما سخنان اسفندیار را نپذیرفت و بر حرف خویش اصرار ورزید تا این‌که نهایتاً اسفندیار قبول کرد که با سپاهی برای دستگیری رستم به زابلستان برود. پیش از رفتن، مادرش کتایون تلاش کرد او را منصرف کند اما اسفندیار گفت نمی‌تواند از فرمان شاه سرپیچی کند. کتایون انگار حدس میزد که این سفر را بازگشتی نیست، بسیار گریست و با فرزند دلاورش وداع کرد.

نهایتاً اسفندیار به همراه سه پسرش بهمن، مهرنوش و نوش آذر، برادر عزیزش پشوتن و سپاهش به سمت سیستان حرکت کرد. وقتی به رود «هیرمند» رسیدند، همان‌جا خیمه زدند. اسفندیار با مشاوره برادرش تصمیم گرفت ابتدا پیکی برای رستم بفرستد که شرایط را برایش توضیح دهد و از او بخواهد خودش دست‌بسته تا پایتخت بیاید تا خشم شاه فروبنشیند، سپس خود اسفندیار از گشتاسپ طلب بخشش می‌کند و همه چیز به خوبی تمام می‌شود. برای این منظور، اسفندیار فرزندش بهمن را نزد رستم فرستاد. بهمن رستم را در شکارگاه یافت و پس از آن‌که خوراکی باهم خوردند، پیام اسفندیار را به او گفت. رستم که بسیار متعجب شده بود، اسفندیار را به میهمانی دعوت می‌کند و می‌گوید که پس از آن همراه یکدیگر نزد شاه می‌روند. سپس به همراه بهمن به لب هیرمند می‌آید تا اسفندیار را ببیند. گفت و گویی کوتاه باهم دارند و هیچ کدام از موضع خود پایین نمی‌آیند. در دیدار بعدی، هر کدام از دلاوری‌ها و فداکاری‌ها و افتخاراتشان می‌گویند و سعی می‌کنند یکدیگر را قانع کنند. پس از گفتن سخنان بسیار رستم با خود چنین می‌اندیشد:

دل رستم از غم پراندیشه شد // جهان پیش او چون یکی بیشه شد که گر من دهم دست بند ورا // وگر سر فرازم گزند ورا دو کارست هر دو به نفرین و بد // گزاینده رسمی نو آیین و بد هم از بند او بد شود نام من // بد آید ز گشتاسپ انجام من

به گرد جهان هرک راند سخن // نکوهیدن من نگردد کهن که رستم ز دست جوانی بخست // به زاول شد و دست او را ببست همان نام من بازگردد به ننگ // نماند ز من در جهان بوی و رنگ وگر کشته آید به دشت نبرد // شود نزد شاهان مرا روی زرد

که او شهریاری جوان را بکشت // بدان کو سخن گفت با او درشت برین بر پس از مرگ نفرین بود // همان نام من نیز بی‌دین بود وگر من شوم کشته بر دست اوی // نماند به زاولستان رنگ و بوی شکسته شود نام دستان سام // ز زابل نگیرد کسی نیز نام

و باز هم به اسفندیار پیشنهاد صلح داد اما او نپذیرفت و نهایتاً قراری برای نبرد گذاشتند. وقتی هردو بازگشتند، پشوتن و زال هرکدام بسیار تلاش کردند اسفنیار و رستم را منصرف کنند اما موفق نشدند.

لشکر رستم و اسفندیار برای نبرد صف آرایی کردند اما تصمیم بر آن شد که نبرد تن به تن انجام شوند تا لشکریا بی‌دلیل آسیب نبینند. در روز نخست مبارزه، پس از رجز خوانی دوطرف برای طرف مقابل، مبارزه آغاز شده بود، در همین هنگام برادر و فرزند رستم، زواره و فرامرز به سمت لشکریان اسفندیار هجوم بردند و در جریان این هجوم، دو تن از پسران اسفندیار مهرنوش و نوش‌آذر کشته شدند. وقتی خبر به اسفنیار رسید بسیار خشمگین شد اما رستم او را قانع کرد که دستور وی نبوده. پس از نبردی طولانی و اجاد زخم‌های زیاد در بدن رستم، هردو به منزلشان برمی‌گردند و برای مبارزه بعدی آماده می‌‌شود.

رزم رستم و اسفندیار

مبارزه دوم نیز به همین شیوه گذشت. رستم وقتی به خانه رسید، همه نگران شده بودند. رستم راهی برای صدمه زدن به اسفندیار پیدا نمی‌کرد. تا اینکه زال پیشنهاد کمک گرفتن از سیمرغ را بیان کرد. زال پری از سیمرغ را آتش زد و حوالی غروب بود که سیمرغ به نزدشان آمد و از اوضاع آگاه شد. ابتدا با استفاده از قدرتی که داشت توانست زخم‌های رستم و رخش را بهبود ببخشد. سپس برای نابودی اسفندیار پیشنهاد کرد رستم تیری ۲ شعبه (۲ سر) از درخت گز بسازد آن را به چشمان اسفندیار بزند. (همانطور که می‌دانید اسفندیار از ناحیه ۲ چشمش فقط آسیب‌پذیر بود)

رویین‌تن بودن اسفندیار و آسیب‌پذیری چشمانش، در افسانه‌ها و اساطیر سایر ملل به شکل‌های مختلف نمایان شده؛ مثلاً «آشیل» قهرمان اسطوره‌ای یونانیان که در جنگ تروا نقش بسیار مهمی داشت از ناحیه‌ی پاشنه‌ی پا آسیب پذیر بود. زیرا وقتی غسل تعمید داده شده بود، اورا از پاشنه پا گرفته بودند و آن بخش از بدنش آسیب‌پذیر باقی ماند. در نهایت نیز آشیل از همان بخش زخمی می‌شود و می‌میرد. یکی دیگر از اساطیر رویین‌تنی، «بالدر» در اسکاندیناوی است که در کودکی مادرش برای آسیب ناپذیری از تمام موجودات عالم مثل گیاهان و حیوانات و فلزات و غیره می‌خواد که به وی آسیبی نرسانند اما یک بوته کوچک را فراموش می‌کند و نهایتاً نیز توسط همان گیاه کوچک کشته می‌شود. در حماسه دیگری در نزد ژرمن‌ها قهرمانی به نام «زیگفرید» با کشتن اژدهایی بزرگ و شناکردن در خون آن رویین‌تن شده بود اما چون برگی به شانه‌اش چسبیده بود از آن ناحیه آسیب‌پذیر شده بود و همانند دیگر اسطوره‌ها از همان بخش زخمی شد و مرد. این شباهت بین اساطیر مختلف ناشی از تفکر اساطیری مشترک و شیوه‌های بنیادی فکری و فلسفی ملل مختلف است و بسیار جای تحقیق و مطالعه دارد.

وقتی رستم و اسفندیار برای بار سوم به نبرد رفتند، رستم باز هم تلاش کرد نظر اسفندیار را عوض کند اما اسفندیار نمی‌پذیرفت. نهایتاً :

بدانست رستم که لابه به کار // نیاید همی پیش اسفندیار کمان را به زه کرد و آن تیر گز // که پیکانش را داده بد آب رز همی راند تیر گز اندر کمان // سر خویش کرده سوی آسمان همی گفت کای پاک دادار هور // فزایندهٔدانشوفروزور

همی بینی این پاک جان مرا // توان مرا هم روان مرا که چندین بپیچم که اسفندیار // مگر سر بپیچاند از کارزار تو دانی که بیداد کوشد همی // همی جنگ و مردی فروشد همی به بادافره این گناهم مگیر // توی آفرینندهٔ ماهوتیر

و سپس :

تهمتن گز اندر کمان راند زود // بر آن سان که سیمرغ فرموده بود بزد تیر بر چشم اسفندیار // سیه شد جهان پیش آن نامدار

کشته شدن اسفندیار

وقتی خبر به بهمن و پشوتن رسید فوراً به محل کارزار رستم و اسفندیار آمدند. اسفندیار بیهوش افتاده بود و رستم غمگین و بهت‌زده در کناری ایستاده بود. بهمن و پشوتن خاک بر سر می‌ریختند و چنین می‌گفتند:

به روز جوانی هلاک آمدش // سر تاجور سوی خاک آمدش که کند این چنین کوه جنگی ز جای // که افگند شیر ژیان را ز پای که کند این پسندیده دندان پیل // که آگند با موج دریای نیل کنون آمدت سودمندی به کار // که در خاک بیند ترا روزگار

که نفرین برین تاج و این تخت باد // بدین کوشش بیش و این بخت باد که چو تو سواری دلیر و جوان // سرافراز و دانا و روشن‌روان بدین سان شود کشته در کارزار // به زاری سرآید برو روزگار

اندکی بعد اسفندیار به‌هوش آمد. سخنانی پر از آه و حسرت و کینه خطاب به گشتاسپ گفت و او را علت اصلی مرگش دانست. سپس از رستم درخواست کرد:

کنون بهمن این نامور پور من // خردمند و بیدار دستور من بمیرم پدروارش اندر پذیر // همه هرچ گویم ترا یادگیر به زابلستان در ورا شاد دار // سخنهای بدگوی را یاد دار بیاموزش آرایش کارزار // نشستنگه بزم و دشت شکار می و رامش و زخم چوگان و کار // بزرگی و برخوردن از روزگار

رستم با جان و دل پذیرفت که بهمن را همانند فرزندش تربیت کند. سپس پشوتن به رستم گفت چون خون اسفندیار در سرزمین زابلستان ریخته شده، از آن پس به زابلستان بد خواهد رسید و بهمن انتقام خون اسفندیار را خواهد گرفت. اندکی بعد اسفندیار جان سپرد..

رستم دستور داد تابوتی آهنین و باشکوه بسازند و چهل شتر برای حمل اسفندیار به پایتخت آماده کنند. وقتی خبر به گشتاسپ رسید:

به گشتاسپ آگاهی آمد ز راه // نگون شد سر نامبردار شاه همی جامه را چاک زد بر برش // به خاک اندر آمد سر و افسرش خروشی برآمد ز ایوان به زار // جهان شد پر از نام اسفندیار به ایران ز هر سو که رفت آگهی // بینداخت هرکس کلاه مهی

وقتی پشوتن به همراه جنازه‌ی اسفندیار به بلخ رسید، کتایون و خواهران (همسران) اسفندیار بسیار گریستند و گشتاسپ را لعن و نفرین کردند و او را مقصر اصلی مرگ اسفندیار دانستند:

نه سیمرغ کشتش نه رستم نه زال // تو کشتی مر او را چو کشتی منال ترا شرم بادا ز ریش سپید // که فرزند کشتی ز بهر امید

در نهایت پشوتن با این سخن که اسفندیار آرام و راضی مرده است توانست آنان را راضی کند. پس از آن هرساله به مناسبت مرگ اسفندیار عزاداری می‌کردند:

ازان پس به سالی به هر برزنی // به ایران خروشی بد و شیونی ز تیر گز و بند دستان زال // همی مویه کردند بسیار سال

این سخن فردوسی و گواهی او بر این امر که پس از مرگ اسفندیار هرساله برای او مراسم عزاداری برگزار می‌شده، به وضوح اثبات می‌کند که برگزاری مراسم عزاداری، برخلاف سخن بعضی محققان، برخاسته از فرهنگ عربی نیست و در فرهنگ ایرانی نیز وجود داشته و دو دوره اسلامی نیز به شکلی جدید بروز کرده است.

بهمن پسر اسفندیار طبق وصیت و سفارش پدرش در زابلستان نزد رستم ماند و رستم از او همانند فرزندش مراقبت کرد و به او رسم جنگ و بزم آموخت. مدتی بعد گشتاسپ به او نامه‌ای نوشت که می‌خواد بهمن بازگردد و تاج شاهی را به بسپارد:

که یزدان سپاس ای جهان پهلوان // که ما از تو شادیم و روشن‌روان نبیره که از جان گرامی‌تر است // به دانش ز جاماسپ نامی‌تر است به بخت تو آموخت فرهنگ و رای // سزد گر فرستی کنون باز جای که ما را به دیدارت آمد نیاز // برآرای کار و درنگی مساز

پس از دریافت نامه، رستم وسایل سفر بهمن به پایتخت را مهیا کرد و بهمن را نزد گشتاسپ فرستاد. گشتاسپ نیز که همه‌جور هنری در بهمن دید تاج شاهی را به او واگذار کرد و از آن پس بهمن که ملقب به «اردشیر» می‌شود شاه ایران است. محققان پایان دوره‌ی پهلوانی و آغاز دوره‌ی تاریخی شاهنامه را همزمان به آغاز پادشاهی بهمن می‌دانند و شخصیت او را تلفیقی از اردشیر و کوروش هخامنشی می‌دانند.

 

 

هفت خوان اسفندیار

داستان هفت خوان اسفندیار در شاهنامه یکی از جذاب ترین ماجراها است . اسفندیار وقتی از گرگسار در مورد محل زندانی شدن خواهرانش و راه رسیدن به آن جا می پرسد، این جواب را می شنود:

سه راهست ز ایدر بدان شارستان // که ارجاسپ خواندش پیکارستان یکی در سه ماه و یکی در دو ماه // گر ایدون خورش تنگ باشد به راه گیا هست و آبشخور چارپای // فرود آمدن را نیابی تو جای سه دیگر به نزدیک یک هفته راه // بهشتم به رویین دژ آید سپاه

پر از شیر و گرگست و پر اژدها // که از چنگشان کس نیابد رها فریب زن جادو و گرگ و شیر // فزونست از اژدهای دلیر یکی را ز دریا برآرد به ماه // یکی را نگون اندر آرد به چاه بیابان و سیمرغ و سرمای سخت // که چون باد خیزد به درد درخت از آن پس چو رویین دژ آید پدید // نه دژ دید از آن سان کسی نه شنید

همانطور که می دانید، رستم پهلوان اسطوره ای شاهنامه نیز برای نجات کیکاووس شاه از مازندران هفتخوانی را پشت سر می گذارد. محققان در پی کشف روابط این دو داستان نظریات مختلفی ارایه داده اند؛ عده ای معتقدند داستان هفت خوان اسفندیار توسط موبدان زرتشتی از روی داستان هفت خوان رستم تقلید شده تا نشان دهند پهلوان دینی آن ها برتر از رستم است. عده ای دیگر از پژوهشگران می گویند چون در هیچ یک از منابع تاریخی و کتابهای مورخان، نامی از هفت خوان رستم نیامده پس احتمالاً هفت خوان رستم تقلیدی از هفت خوان اسفندیار است. در هر صورت هردوی این نظریات موافقان و مخالفانی دارد.

اسفندیار پس از شنیدن سخنان گرگسار، راه یک هفته ای را انتخاب می کند. در خوان اول به جدال با دو گرگ وحشی می پردازد و پیروز می شود.

در خوان دوم با دو شیر عظیم الجثه می جنگد و باز هم پیروز می شود. در خوان بعدی با اژدهایی که «با نفسش ماهی را از دریا بیرون می کشد و از دهانش آتش خارج می شود» مبارزه می کند و پس از شکست آن، در خوان چهارم با زن جادوگری مبارزه می کند و او را نیز از پای در می‌آورد.

خوان پنجم سیمرغ بود. گرگسار بسیار برای اسفندیار از سختی‌های این مرحله گفت اما اسفندیار با حقّه و کلک توانست سیمرغ را نیز شکست دهد. خوان ششم سرما و برف استخوان‌سوز بود و بلافاصله پس از آن، خوان هفتم گرما و بی‌آبی طاقت‌فرسا. اسفندیار و سپاهیانش از این دو خوان نیز با مشقّت فراوان گذر کردند اما پیش از رسیدن به «رویین دژ» به باتلاقی رسیدند که گرگسار نامی از آن نبرده بود. در این هنگام اسفندیار، گرگسار را فراخواند و از او خواست راه درست را نشان بدهد اما گرگسار به او پرخاش کرد و اسفندیار را نفرین کرد. اسفندیار نیز از وی عصبانی شد و با ضربه‌ای او را کشت و جسدش را به دریا انداخت!

سرانجام اسفندیار و لشکرش از باتلاق گذشتند و به رویین دژ رسیدند؛ قلعه‌ای که تماماً از سنگ ساخته شده بود. اسفندیار دید که نمی‌تواند با زور و جنگ قلعه را تصرف کند. پس چاره‌ای اندیشید؛ خود را در هیبت بازرگانی در آورد و به همراه جعه‌هایی از اجناس که درواقع سربازانش درون جعبه بودند وارد قلعه شد و به نزد ارجاسب رفت و از او درخواست کرد آن‌جا مدتی بماند و تجارت کند. ارجاسب پذیرفت. پس از چند روز اسفندیار و مردان جنگی‌اش از درون قلعه و برادر، پسران و بقیه‌ی سپاهیانش از بیرون قلعه حمله کردند و توانستند رویین دژ را فتح کرده، سر ارجاسب را از تنش جدا کند و خواهرانش را آزاد نماید.

پس از آن، اسفندیار شرح دلیری‌هایش برای پدرش نوشت و گشتاسپ از او خواست به همراه بقیه بازگردد. اسفندیار نیز بی‌توقف به سمت بلخ راند و دوباره هم‌نشین پدر شد.

فونت‌های یونیکدِ فارسی + دانلود فونت‌های فونت بی ‌ زر ـ یونی ‌ کد. فونت بی

انواع فونت فارسی . فونت فونت زر نازک. فونت که بی سامان به ره افتد

لینکستان عکس فیلم دانلود دانلود فونت فارسی خاك دشتت بهتر از زر

خلاصه یک داستان از شاهنامه فردوسی

شعر زبان فارسی دانلود. مناسبت «قدر زر، زرگر شناسد، قدر گوهر

متأسفانه، امروز به عنوان مثال فونت “زر” را برای چرا فونت های فارسی، مثل و دانلود

معانی دروس و واژه ها و بیان آرایه های ادبی فارسی مجموعه فونت های فارسی که به زر بر

كاخ بساخت یكى از زر، 2 تا از سیم، 2 تا و خود را نومید و بی دانلود فونت فارسی ::

ادبیات فارسی دانلود سوالات فارسی شب نوئل؛ در قلعه ی کوچک من همه ی این سپاهیان بی سلاح

شب و زمستان در اشعار فارسی. به خلق شاهکارهای بی بدیل کرده ، آثار ماندگاری زر چو شد به

یکی از داستان‌های دل‌انگیز شاهنامه‌ی فردوسی، ماجرای عشق بیژن و منیژه است. این داستان غنایی در کتاب حماسی شاهنامه، ماجرای عشق جوانِ دلاور و زیباروی ایرانی به نام بیژن، به منیژه، دختر بزرگترین دشمن ایران (افراسیاب) است که این دل‌بستگی او را تا پای دار می‌برد اما بالاخره به کمک رستم از مرگ نجات می‌یابد.

بیژن و منیژهاز شاهنامه‌ی فردوسیخلاصه‌نویسی: محسن مردانی

فردوسی این داستان را به صورت دل انگیزی آغاز می‌کند.در شبی طولانی و بدون مهتاب، شاعر از خواب برمی‌خیزد و دل‌آزرده از این شب تیره و دلگیر ، یارش را بیدار می‌کند. او چون بی‌خواب شده است از دلبرش می‌خواهد که برایش بزمی بیاراید و چنگ بنوازد. پس از کامجویی از آن بزم، شاعر از یارش می‌خواهد که از دفتر پهلوی (تاریخ شاهان باستان ایران زمین) داستانی را بخواند تا او به شعر آورد.

داستان از بزمی در حضور کیخسرو شروع می‌شود. ناگهان خبر می‌آورند ارمنیان که در مرز ایران و توران زندگی می‌کنند به دادخواهی آمده‌اند. آنان زاری‌کنان می‌گویند  که گله‌ای از گرازان به بیشه‌ای که کشتزار و باغ‌هایشان آنجاست، حمله کرده‌اند و محصولات و دام‌های آنان را نابود می‌کنند.کیخسرو دستور می‌دهد ظرف زرین بزرگی را در میان مجلس قرار داده و آن را لبریز از گوهرهای گرانبها کنند و می‌گوید: «کدام دلاوری داوطلب از بین بردن گرازهاست تا این گنج را پاداش بگیرد»کسی پاسخ نمی‌دهد تا اینکه بیژن (فرزند گیو و نوه‌ی دختریِ رستم) پیشقدم می‌شود، اما پدرش او را بر این جسارت ملامت می‌کند که: «بی‌تجربه هستی و توانایی این کار را نداری».بیژن که جوانی جویای نام است، بر ادعایش اصرار می‌ورزد. شاه این مأموریت را برعهده‌ی بیژن می‌گذارد و گرگین که سرداری با تجربه است را برای راهنمایی‌اش در این سفر، با او همراه می‌کند.

خلاصه یک داستان از شاهنامه فردوسی

وقتی به بیشه ارمنستان می‌رسند، بیژن…….

بقیه داستان را را به صورت PDF در  لینک زیر بخوانید:

 

خلاصه بیژن و منیژه

سياوش (یا سیاوخش) يكي از شخصيت‌هاي مهم شاهنامه است كه كاملاً مثبت و به عبارتي، «خير مطلق» است.

او تولدي عجيب دارد. مادرش دختري از تورانيان است كه به طور اتفاقي (وشايد معجزه آسا) به دربار كاووس راه مي‌يابد. او جواني در نهايت زيبايي، دلاوري، پارسايي ، مهرباني و گذشت است. سیاوش تن به گناه نمي‌دهد، آتش برپاكدامني‌اش گواهي مي‌دهد و دراثر حسد و كينه‌توزي انسان‌هاي پليد، مظلومانه كشته مي‌شود. اين اسطوره ايراني به سه شخصيت اديان ابراهيمي شباهت انكارناپذيري دارد. مانند يوسف از دام گناهي كه زني حيله‌گر براي او افكنده مي گريزد، چون ابراهيم به لطف الهي آتش گزندي به او نمي‌رساند، و چون يحيي مظلومانه كشته مي‌شود و قاتلان او تاوان سنگيني براي اين جنایت مي‌پردازند.

قبل از اسلام به مناسبت سوگ سياوش هر ساله مراسمي برگزار مي‌شد كه بزرگداشت همه انسان هاي خوبي بود كه مظلومانه كشته شده‌اند، اما يادشان فراموش نمي‌شود. اين مراسم نمايش‌گونه، بعد از حمله اعراب به ايران، جنبه‌ی اسلامي گرفت و با آئين عزاداري امام حسين (ع) تركيب شد و از آن تعزيه به وجود آمد.

چه تفاوت مي‌كند؟ بزرگداشت انسان‌هاي خوب و شريف كار پسنديده‌اي است، چه سياوش ایرانی باشد يا حسين عرب‌نژاد.

 

داستان‌هایی از ادبیات فارسی (۱۰)داستان سیاوشاز شاهنامه فردوسیخلاصه‌نویسی: محسن مردانی

روزي طوس به همراه گودرز و گيو و چندسوار، براي شكار به  نخجیرگاه مي‌روند و در آنجا دختر زيبارويي مي‌بينند.  دختر مي‌گويد از خويشاوندان گرسيوز(برادر افراسياب پادشاه توران) است و چون پدرش درحال خشم قصد كشتن او را داشته، به ايران گريخته است. طوس و گيو هردو از دختر خوش‌شان مي‌آيد و قصد ازدواج با او را دارند و بر سر اين موضوع درگير مي‌شوند. آنها داوري را به نزد کیكاووس پادشاه ايران مي برند، اما كيكاوس خود دلبسته‌ی دخترشده و با او ازدواج مي‌كند. حاصل اين پيوند، پسري زيباروي است كه با به‌دنيا آمدنش دلِ‌شاه لبريز از شادي مي‌شود و نام سياوخش را براو مي نهد. اما ستاره‌شناسان طالع او را بسيار آشفته دیده و به كاووس هشدار مي‌دهند. شاه، سياوش را براي پرورش و تربیت به دست رستم مي‌سپارد. رستم او را برای پرورش به زابلستان مي‌برد و . . . . .

خلاصه داستان را به صورت PDF در  لینک زیر بخوانید:

خلاصه داستان سیاوش

 

داستان كاوه‌ی آهنگر، افسانه‌ای است برپایه‌ی واقعیت‌های اجتماعی و تاریخی، که هیچ زمانی کهنه نمی‌شود.زمامداری که با غرور و خودسری‌هایش، مشروعیت حکومتش را از دست می‌دهد و مردم را از خود روی‌گردان می‌کند (جمشید). بیگانه‌ای ظالم و بی‌رحم که از فرصت استفاده کرده و کشور را مورد تاخت و تاز قرار می‌دهد (ضحاک) و کسی نیز به کمک حاکم مغرور نمی‌آید. سال‌های پُر از بیداد و ستم می‌گذرد و ناگهان، خشم جامعه‌ای که شکیبایی‌اش را از این همه ظلم از دست می‌دهد و سر به شورش برمی‌دارد و پادشاه و سلسله‌ای جدید را به حاکمیت می‌رساند. این داستان بارها در طول تاریخ، در سرزمین‌های مختلف و به نام‌ها و با شخصیت‌های گوناگون تکرار شده است.فردوسی در شاهنامه، با زبانی فاخر و زیبا، روایت ایرانی و اسطوره‌ای این واقعیت تاریخی را برای ما بیان می‌کند.در خلاصه‌نویسی این داستان (همچون داستان‌های قبلی) سعی کرده‌ام نهایت اختصار را به‌کار ببرم، بدون آن‌که نکته‌های اصلی داستان را از قلم بیندازم. 

داستان كاوه‌ی آهنگراز شاهنامه‌ی فردوسیخلاصه‌نویسی: محسن مردانی 

جمشيد پادشاه بزرگ و تواناي ايران‌زمین بود كه در زمان او براي اولين بار، پارچه بافتن، جامه دوختن، ساختنِ خانه و گرمابه، استفاده از آهن و… رواج می‌یابد و حكومت او به نهايت قدرت و اقتدار می‌رسد. اما جمشيد ظرفيت اين همه نعمت‌هاي الهي ندارد و آن‌چنان مغرور مي‌گردد كه ادعاي جهان‌آفرینی و خدايي مي‌كند. اين گناه بزرگ باعث مي‌شود بخت از او برگردد ومردم از او گریزان شوند.

ضحاكِ تازي(عرب) فرزند اميري عادل و نيك سرشت به نام مرداس است که اهريمن او را مي فريبد تا پدرش را بكشد و  . . . . . . .

 

خلاصه داستان را به صورت PDF در  لینک زیر بخوانید:

 

خلاصه داستان کاوه آهنگر

رستم و سهراب یکی از زیباترین و همچنین غم‌انگیزترین داستان‌های شاهنامه است. داستانی پر از عبرت و نکته‌های شنیدنی از زندگی انسان‌ها که در هیچ زمانی کهنه نمی‌شود. من این داستان را تا حدی که به چارچوب داستان لطمه نخورد، خلاصه کرده‌ام. اما خواندن این خلاصه، شما را از خواندن داستان کامل در شاهنامه‌ی فردوسی بی‌نیاز نمی‌کند

 

غمنامه‌ی رستم و سهراباز شاهنامه‌ی فردوسیخلاصه‌نویسی: محسن مردانی

روزي رستم پهلوان ايراني براي شكار به نزديكي شهر سمنگان در مرز توران مي‌رود. او در دشتي گورخرهاي فراواني را مي‌بيند و گوري را شكار كرده وكباب مي‌كند. او پس از خوردن غذا اسبش رخش را در دشت رها مي كند تا به چرا مشغول شود. خودش نیز زين رخش را زير سر مي گذارد و به خواب مي رود.

سواراني چند از تورانيان درحال گذر از آن دشت، اسبي كوه‌پیكر و رهوار را مي‌بينند كه در حال چراست به دنبال آن مي‌افتند تا به چنگش بياورند. رخش به آنان حمله كند و به ضرب دندان وسم، سه تن از آنان را مي كشد اما بالاخره به كمند آنان اسيرشده وسواران رخش را با خود مي برند.

وقتي رستم بیدار مي‌شود اثري از رخش نمي‌بيند و پس از جستجوي بسيار عاقبت ردپاي او را به سوي شهر سمنگان می‌یابد بنابراین زين رخش و سلاح خود را به دوش مي‌گيرد و به سوي شهر سمنگان به راه مي افتد. درشهر شاه وبزرگان سمنگان وقتي خبر آمدن رستم را مي‌شنوند به استقبالش مي روند و از او به گرمي پذيرايي مي‌كنند. رستم مي‌گويد كه: «اسبم رخش را هنگامي كه خواب بودم ربوده‌اند و من ردش را تا اين شهر گرفته‌ام؛ اگر آن را بیابید و به من بازگردانديد سپاسگزار شما خواهم بود وگرنه دمار از روزگار بزرگان شهر درمي آورم.» شاه سمنگان قول مي‌دهد تا بامداد روز بعد، رخش را بيابد و به او تحويل دهد و از رستم دعوت مي‌كند كه شب را مهمان او باشد. دركاخ شاه سمنگان به افتخار رستم جشني برپا مي‌گردد.

پس از جشن رستم به بستر مي‌رود. در نيمه‌هاي شب . . . .

 

خلاصه داستان را به صورت PDF در  لینک زیر بخوانید:

 

خلاصه یک داستان از شاهنامه فردوسی

خلاصه داستان رستم و سهراب

حرف هایی به دخترم

 (به مناسبت ۲۵ اردیبهشت روز بزرگداشت فردوسی بزرگ)

غزل دختر خوب و دلبند منکنارم نشین، گوش کن،این سخن 

نه پند و نصیحت که گردی ملولبه طعنه بگویی که: «باشد قبول» 

کلامی است چون حرف‌های دو دوستنه وعظ و خطابه، که یک گفتگوست 

عزیزم در این سرزمینِ کهنبسی گنج باشد زِ شعر و سخن 

همه حاصلِ علم و عشق و خِرَدکزآن برتر اندیشه برنگذرد  

یکی از چنین گنج‌های سخنکه شد مایه‌ی افتخارِ وطن 

کتابی است چون گوهر شاهوارز فردوسی نامور، یادگار 

بلی شاهنامه، نه تنها کتابکه از روشنی همچو صد آفتاب    

پر از معرفت، دانش و راز و پندنه تلخ و دل‌آزار، شیرین چو قند 

بِدان! قدرِ این گوهرِ باستانمخوانش تو، افسانه‌ی کودکان 

به دقت بخوان شاهنامه، و ز آنبه هر قصه‌ای نکته‌اش را بِدان 

ز جمشید، شاهی که مغرور شدبدان نخوت از لطفِ حق دور شد 

که ضحاک ظالم، به گیتی نماندوگرچه بسی جور و بیداد راند 

ز ایرج که شد طعمه‌ی خاک گورز کین و حسد بردنِ سلم و تور 

چو شد ریخته خون آن بیگناهشده خاندانی سراسر تباه 

چرا سام، فرزند نیکونهادز کفران نعمت، به سیمرغ داد 

ز رودابه و عشق پاکش به زالکه شد ماجرایی پر از قیل و قال 

ز فرزندشان رستم پهلوانبه مازندران، قصه‌ی هفت خوان 

جوانمردیش بین که قبل از نبردز خواب گران، دیو، بیدار کرد 

ز تهمینه آن دختر تیره‌بختز فرجام عشقش که شد تلخ و سخت 

به سهرابِ خود دلخوش، اما پسرشده کشته، آن هم به دست پدر

ز گردآفریدی که آن شیرزننهاده به کف، جان به راه وطن 

سیاوش که چون یوسف راستگویبِگرداند مردانه از ننگ، روی 

بر آن ننگ چون متهم نیز گشتچو فرزند آزر، ز آذر گذشت 

چو یحیی سپس قوم بیدادگرسرش را بریدند، در تشت زر 

بجوشید خونش به روی زمیننگون کرد بنیادِ آن ظلم و کین

سخن را به پایان برم، این زماندگر خود بخوان شرحِ هر داستان

بیندیش بسیار در این کتابو مقصود هر قصه‌اش را بیاب

محسن مردانی  23 اردیبهشت 1392

 

منظور از قیل و قال در داستان عشق زال و رودابه ماجرایی است که نزدیک بود به دستور منوچهر پادشاه ایران تمام خاندان مهراب (پدر رودابه) نابود شوند و با فداکاری زال، منوچهر از این دستور منصرف شد و اجازه داد زال با رودابه (که از نسل ضحاک بود) ازدواج کند.

منظور از فرزند آزر حضرت ابراهیم است. اسطوره‌ی سیاوش با سه داستان ادیان ابراهیمی (یوسف، ابراهیم و یحیی) شباهت‌های شگفت‌انگیزی دارد.

داستان دلدادگی زال و رودابه (پدر و مادر رستم) یک از دل‌انگیزترین داستان‌های شاهنامه است. برای خلاصه‌نویسی این داستان از کتاب داستان‌های شاهنامه نوشته دکتر احسان یار شاطر کمک گرفته‌ام و مثل همیشه سعی کرده‌ام از حداکثر ایجاز استفاده کنم.

داستان زال و رودابه

از شاهنامه فردوسی

خلاصه نویسی  و تایپ: محسن مردانی

 

در زمان پادشاهی منوچهر، سام نریمان سردار و پهلوان ایران زمین، حاکم زابلستان است. او صاحب پسری سپیدموی می‌شود. سام که این نقص مادرزادی کودکش را ننگی برای خود می‌شمارد؛ دستور می‌دهد کودک را در کوهستان البرز رها کنند تا طعمه‌ی پرندگان و درندگان شود. اما پرنده‌ای به‌نام سیمرغ گریه‌ی کودک را می‌شنود و بر او رحم ‌آورده و در کنار فرزندان خود بزرگش می‌کند.

پس از سال‌ها سام فرزندش را به‌خواب می‌بیند که زیبا و قوی و دلاور شده است. در خواب کسی به او پرخاش می‌کند که: «ای مرد! چرا خداوند را ناسپاسی کردی و فرزند معصومت را بی‌پناه در کوهستان رها نمودی؟ تو موی سپیدش را دیدی اما جسم و روح پاک ایزدیش را ندیدی. تو چگونه پدری هستی که اکنون باید پرنده‌ای از فرزندت نگهداری کند؟»

سام بیدار می‌شود و از کرده‌ی خویش پشیمان می‌گردد. او با سپاهیانش به کوهستان البرز می‌رود. اما آشیانه‌ی سیمرغ  آن‌چنان بلند است که دسترسی به آن امکان ندارد. عاقبت سیمرغ، لشکریان را می‌بیند و می‌فهمدکه به‌دنبال جوان سپیدموی (که او را دستان نامیده) آمده‌اند. سیمرغ به او می‌گوید: «ای دلاور!  ……

خلاصه داستان را به صورت PDF در  لینک زیر بخوانید:

 

خلاصه زال و رودابه

تقدیم به روح فردوسی بزرگ و تمام هنرمندانی که چون استادان آشفته و پریش در زمان حیاتشان آن‌چنان که باید ارزش و قدرشان شناخته نشد

 

بمیر ای هنرمند ایران زمیندر این خاک بی‌رحم ظلم‌آفرین

به عمرت سراغت نگیرد کسیبگریند اما به مرگت بسی

 در اینجا که بخت هنر تیره استبه فرهنگ‌مان، بی‌هنر چیره است 

هرآن‌کس که باشد هنر، پیشه‌اشسزای تبر شد رگ و ریشه‌اش 

چنان خوار و جان بر لبش می‌کنندکه محتاج نان شبش می‌کنند 

هنرمند را نام مطرب دهندبه پیشانی‌اش داغ تهمت نهند

نه امروز، این درد تاریخ ماستکه این‌شیوه، مرسوم بس سالهاست 

زمانی نجس خوانده شد مثنویکتاب گرانمایه‌ی مولوی1 

لب فرخی2 را به نخ دوختندز حق دم فروبستن آموختند 

چو مشتاق3 رندی یکی روزگاربه کرمان بشد بی‌گنه سنگسار

چه رنجی به‌جان، ناصرِخسرو بردکه آواره در کوه یمگان4 بمرد 

به جرمی که او لفظ دُرّ دریبه خوکان نبخشید چون عنصری

ز فردوسی نامور یاد بادکه بادا روانش به فردوس شاد 

چو محمود پرنخوت بدنهادبه او جز بهای فقاعی5 نداد

ز سلطان اگر دید رنج و ستمبر او شد جفایی پس از مرگ‌ هم

که شیخی بر او نام بددین نهادبه او جای دفنی به شهرش نداد6 

چنین‌است رایج در این مرز و بوممرام نکوهیده و رسم شوم

تعصب چو غالب در این خاک شدهنرمند خس گشت و خاشاک شد

محسن مردانی – 14 شهریورماه 1390

1- کتاب مثنوی معنوی در زمان صفویه جزء کتاب‌های ضاله و منحرف کننده شمرده می‌شد و نگهداشتن و خواندنش مجازات در پی داشت.

2- در نوروز سال 1289 فرخی یزدی شعری بر علیه مدح گویان حکومت سرود و در دارالحکومه خواند . همین امر باعث عصبانيت  ضيغم الدوله حاکم  يزد  گرديد   دستور داد دهان فرخی را با نخ و سوزن به هم دوختند و او را به زندان انداختند.

3- مشتاقعلیشاه معروف به مشتاق، درویشی بود که 21 رمضان 1205 یا 1206 هجری قمری / مه 1791 (دو سال پس از انقلاب کبیر فرانسه) به فتوای ملا عبداله کرمانی سنگسار شد ، گویند جرم او این بود که قرآن با نوای سه تار همراه می خواند.

4- ناصر خسرو قبادیانی از ظلم پادشاهان سلجوقی و متعصبان مذهبی به بدخشان گریخت و پس از 20 یا 25 سال آوارگی در کوهستان‌ یمگانِ آن منطقه درگذشت.

5-پس از آن که سلطان محمود غزنوی به وعده‌اش در مورد دادن 60 هزار دینار طلا در ازای نامیدن کتاب شاهنامه به اسم او، عمل نکرد و فقط 20 هزار درهم نقره به او داد. فردوسی آن پول را (به نشانه‌ی تحقیر سلطان) بین یک حمامی و  فروشنده فقاع (نوعی نوشیدنی) تقسیم کرد و هجونامه‌ای بر ضد محمود سرود.

6- به روایت نظامی عروضی در چهارمقاله، واعظی در شهر طبران طوس، پس از مرگ فردوسی، او را به جرم رافضی (شیعه) بودن تکفیر کرد و اجازه نداد در قبرستان مسلمانان دفنش کنند. به ناچار او را در باغی که ملک شخصی فردوسی بود دفن کردند.

 

        حدود هفت سال پیش که من در جهاد کشاورزی استان چهارمحال و بختیاری کار می‌کردم مدیریت  ترویج نشریه‌ای چاپ می‌کرد به نام “هی جار” و من در همکاری با این نشریه شعر طنزی در مورد مشکلات کشاورزان در مورد دریافت تسهیلات بانکی سرودم که در آن نشریه چاپ شد. چند روز پیش که از وبلاگ یکی از ساکنان روستای کره  دهاقان به نام آقای عباسعلی ذوالفقاری (وبلاگ”نقاب خنده ” )  بازدید می‌کردم این شعر به‌صورت پیام برایش فرستادم. حالا بی‌مناسبت ندیدم که برای خالی نبودن عریضه !! آن شعر را در وبلاگم قرار دهم. گرچه گمان نمی‌کنم مشکلات کشاورزان در این چند سال کاهش یافته باشد.

هفت خوان مش رحمت در بانکيكي داستان است پُر آب چَشمدلِ نازك از آن بيايد به خَشم كه روزي برفتم به بانكي بزرگكه وامي بگيرم كلان و سِتُرگبه زخمي زنم پول آن وام رابه خوبي گذارم من ايّام راچو دادم تقاضا به مسئول آنبه‌هم ريخت‌گوئي زمين و زمانبه من گفت اي مرد نيكو سرشتتو اكنون برون آمدي از بهشت ز صد جا تو بايد بگيري فرازگواهي و پروانه و هم جوازرَوي صد اِداره به صد جاي شهرببيني هزاران رخ همچو زهردو صد فرم وبرگ و ورق را تمامبگيري وتو پُركني بهر وامبه اينجا كني التماس زيادبه آنجا زني نعره و جيغ ودادتو بايد تمامش تحمل كنيسپس هم سر كيسه را شل كنيبسي پول ريزي به چندين حساببياري چك وسفته ها با شتاببيابي دو تا ضامن معتبركه باشند با پول بسيار و زَرسَنَد هم بود بهر وامت نيازكه باشد گرو روزگاري درازخلاصه چواين كارها سر به سرشد انجام با سختي ودردِ سراز آن وام يك سوّمش كنده شدكه آن شامل سهم آورده شدز ته مانده‌اش مبلغي باز رفتبه اجبار بهر پس‌انداز رفتز وامم كمي آنچه هم يافت شدبه من طيّ ده قسط پرداخت شدكنون گر كه در آب ماهي شومويا چون شب اندر سياهي شومو گر چون ستاره شوم بر سپهربِبُرم ز روي زمين پاك مهربيابد مرا بانك در هر زمانبگيرد ز من وام و هم سود آنخدايا تو داني كنون اين كلامز بانكي گرفتن كمي پول و وامبود سخت تر صد هزاران هزارز جنگ دليران و صد كارزارخدايابه قرض و به قسط و به واممكن مبتلا هيچكس والسّلاممحسن مردانی1383

دراين شعر 3 بيت از داستان رستم و سهراب قرض گرفته شده  اما رعايت امانت نگرديده و شعرها تغيير يافته است كه از روح فردوسي بزرگ پوزش مي‌طلبم

زنگ تفریح

تصویر بالا تبدیل عکس کودکی من به دو تصویر آخر بزرگسالی ام است

اگر میخواهید تصویر بزرگتر را ببینید روی لینک زیر کلیک کنید

این قافله‌ی عمر عجب می‌گذرد

---

خلاصه بیژن و منیژه

---

خلاصه داستان سیاوش

---

خلاصه داستان کاوه آهنگر

---

خلاصه داستان رستم و سهراب

---

خلاصه زال و رودابه

بندرعباس-ایرنا-کتاب«خلاصه‌ای از شاهنامه فردوسی» را ناهید خدمتگزار نوشته که در شمارگان۵۰۰ نسخه، قیمت۲۰۰هزارریال، ۲۳۲صفحه و توسط انتشارات زمینه سازان امام عصر(عج) چاپ شده است.

نویسنده هرمزگانی در این کتاب به موضوع‌هایی شامل، هفت‌خوان رستم، جنگ مازندران، سهراب، فرود پسر سیاوش، هفت‌خوان اسفندیار، آغاز سلسله ساسانیان، ماجرای رستم با شغاد، داستان خسرو پرویز و شیرین و برگزیده‌ای از منطق‌الطیر عطار نیشابوری پرداخته است.

قسمت‌هایی از کتاب

رستم با سرداران سپاه به نخجیر رفتند برای شکار، یک هفته‌ای چنین به خوشی گذراندند و آنها هفت نفر بودند و آن شکارگاه از آن افراسیاب بود.

خبر به افراسیاب رسید و او اندیشید اگر این هفت نفر را بگیرد جهان بر کاووس تنگ می‌شود و جنگی بین آن هفت نفر و سپاه افراسیاب در گرفت و آن هفت تن گفتند ما به تنهایی پیروز خواهیم شد.

خلاصه یک داستان از شاهنامه فردوسی

پهلوانی از لشکر توران بنام پیلسم گفت من آنها را نابود می‌کنم و شروع کرد به جنگیدن و سرانجام مجبور شد از نزد رستم فرار کند این فرار باعث دلسردی افراسیاب شد.

بعد پهلوانی بنام الکوس آمد او نیز شکست خورد و رفت و آن هفت نفر از تورانیان آنقدر کشتند که از کشته‌ها پشته ساختند و سرانجام افراسیاب گریخت و به سوی مرز توران رفت.

رستم و بقیه او را تعقیب کردند و به شهر سمنگان در توران رسیدند و شاه سمنگان که از رستم و دلاوری او فراوان شنیده بود به استقبالش آمد و او را به کاخ ماهروی بود.

آغاز سلسله ساسانیان؛ پادشاهی اردشیر:

اردشیر در بغداد بر تخت نشست و چهل سال و دو ماه سلطنت کرد و او وقتی اردوان را کشت دو پسرش را در بند کرد و دخترش را به همسری گرفت.

پسر بزرگ اردوان که بهمن نام داشت در هندوستان در بند بود که به خواهر پیغام فرستاد که برادرانت اسیر هستند و تو دل از مهر ما کنده‌ای و اگر می‌خواهی بانوی ایران شوی این زهر هلاهل را که برایت می‌فرستیم به اردشیر بده تا بمیرد.

بندرعباس- ایرنا- «فین و مارم؛ زیباترین باغ شهرجنوب» عنوان اثری جامع از عبدالحمید ترابی از نویسندگان…

بندرعباس-ایرنا-کتاب«زندگی‌نامه شاعران و مشاهیرهرمزگان» را فاطمه‌(ایران) دژگانی نوشته که ۱۹۱…

قشم- ایرنا- کتاب «چادر بندری که می‌پوشم» شامل آثار صدیقه اسلامی، شاعر غزل و رباعی‌سُرای قشمی…

کرمان – ایرنا – نماینده مردم شهرستان‌های رفسنجان و انار در مجلس شورای…

سمنان- ایرنا- رئیس گروه احیا و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی شرکت آب…

ساری – ایرنا – جمعیت مازندران به دلیل اُفت فرزندآوری که خود متاثر…

اصفهان – ایرنا – کارشناس مسئول بیماری “سالَک” مرکز بهداشت استان اصفهان…

وب گردی

نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است

آی‌پی شما:

مرورگر شما:

آخرین بروزرسانی سایت: 1401-03-03 12:40

0